تاثير کود هاي شيميايي و سموم دفع آفات بر کيفيت محصولات کشاورزي و خاک سالانه 800 ميليارد تومان يارانه براي کودهاي سرطان زا پرداخت مي شود.

استفاده بيش از حد سموم دفع آفات و کودهاي شيميايي در زمين هاي کشاورزي باقي ماندن اين ترکيبات وعناصر خطرناک در ميوه جات و سبزي ها باعث افزايش نگران کننده آمار ابتلا به سرطان وطيف گسترده اي از بيماريهاي خطرناک از نارسايي هاي کليه گرفته تا پارکينسون شده است .

دکتر محمد جعفرملکوتي،عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس دارنده مقام نخست کشاورزي آکادمي علوم جهان سوم و متخصص کود،ضمن هشدار در اين مورد مي گويد :

وجود ميوه ها وسبزيجات به ظاهر درشتي فاقدطعم وخاصيت هاي چند دهه پيش خود است،ناشي از استفاده بي رويه کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات وباقي ماندن ترکيبات آنها در محصولات مي باشد.وي مي افزايد:يارانه 800 ميلياردتوماني دولت به کود و سموم دفع آفات درحقيقت دادن يارانه به يک سم مهلک ومخاطره انگيز براي سلامت جامعه است.به گفته وي با اطمينان مي توان اذعان داشت که بسياري از ميوه جات وسبزيجات آلوده به نيترات وکادميوم به عنوان 2 عامل بيماري زاو سرطان زاست.اين در حالي است که قانون مصوب سال 78 براي دادن يارانه به کودهاي آلي که ضرري براي انسان ومحيط زيست ندارد هنوز اجرايي نشده است. دکتر مسعود تجريشي مدير دفتر مطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف ،استفاده ازکودهاي آلي ،ارگانيک وکمپوست را راه حل رهايي از اين بحران عنوان مي کند ومي گويد :

مصرف يک سوم سموم دفع آفات در شمال کشور باعث افزايش 3 برابري سرطان روده در اين منطقه شده است . دکتر ملکوتي مي گويد:متاسفانه در کشور ماميزان مصرف کود در بخش کشاورزي بسيار بالا وسالانه حدود 5/4 ميليون تن است که 87 درصد آن را کودهاي اوره-فسفره تشکيل مي دهد؛ استفاده زياد ازاين کودها به دليل داشتن کادميوم ونيترات،باعث سرطان زايي مي شود.ودر واقع اين عناصر وترکيبات جذب سبزيجات وبه ويژه سبزيجات غده اي مثل سيب زميني مي شود.

به عنوان نمونه غلظت نيترات در سيب زميني وپياز بايد 50 ميلي گرم در هر کيلو گرم وزن تازه (وزن محصول بالافاصله پس از برداشت)باشد ولي متاسفانه ميزان کادميوم ونيترات در اغلب اوقات بسيار بيشتر از سظح استاندارد است.

دکتر ملکوتي بزرگ بودن بيش از حد سيب زميني ها را يکي از نشانه هاي بالا بودن نيترات در آن عنوان مي کند و توضيح مي دهد :هر کيلو گرم سيب زميني به طور متوسط بايد در برگيرنده حدود 8 عدد سيب زميني باشد؛ولي در اغلب سيب زميني ها خيلي درشت است و از سوي ديگر رنگ آن ها شفاف نيست .

اين ها همه آثار ناشي از وجود ميزان بالاي نيترات در سيب زميني است.

وي که مدتي رياست موسسه تحقيقات خاک وآب را برعهده داشته است ،وي در ادامه مي افزايد:ما به معاونت ترويج کشاورزي توصيه کرديم که در انتخاب توليد کننده نمونه تنها کميت وميزان برداشت در هکتار را در نظر نگيرند بلکه کميت را در کنار کيفيت بسنجدو براساس آن کشاورز نمونه را انتخاب کنند.حتي ما پيشنهاد سنجش رايگان کيفيت سبزيجات را با ارزيابي ميزان کادميوم ونيترات در آن ها داده بوديم اما در کمال تاسف هيچ توجهي به پيشنهاد هاي ما نشد.غلظت استاندارد کادميوم در سيب زميني بايد زير 2 دهم ميلي گرم در يک کيلو گرم وزن تازه (وزن محصول بلافاصله پس از برداشت)باشد ولي متاسفانه اکثر اوقات ،بيشتر از اين مقدار است.به دليل استفاده بيش از حد کودهاي شيمياي اوره –فسفره در بخش کشاورزي ،ميزان نيترات وکادميوم موجود در سبزيجات واز جمله سيب زميني در اکثر مواقع بيشتر از حد استاندارد است.به گفته عضوهيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس ، تا سال 80 فرهنگ بهينه استفاده از کود تاحدودي جا افتاده بود ولي چون در حال حاضر دولت فقط به کود اوره –فسفره يارانه مي دهد ،ميزان مصرف بي رويه اين کود افزايش يافته واين ترکيبات شيميايي اکنون تبديل به بزرگ ترين سم مهلک جامعه ماشده است. در بازار بين المللي،کود اوره-فسفره کيلويي 400 تومان است که دولت آن را به قيمت 50 تومان در اختيار کشاورزان قرار مي دهد،به اعتقاد ما دولت بايد يارانه کود را به طور کامل حذف و اين هزينه را صرف توليد بهتر وباکيفيت تر محصول کند. کشاورزان ما فقط به افزايش محصول در هکتار از طريق استفاده بيش از حد از کودهاي شيميايي،فکر مي کنند و به کمبود ريز مغذي ها،طعم،کيفيت،ماندگاري وخوش خوراکي سبزيجات وميوه جات توجهي ندارند. وي دليل طعم نامناسب بعضي ميوه جات وسبزيجات را باقي ماندن سموم وکودهاي شيميايي در آن عنوان مي کند

ومي گويد:با افزايش مصرف اين سموم وکودها،آنتي اکسيدان هاي ميوه جات وسبزيجات کاهش مي يابد،ازاين رو محصولات کشاورزي بدون طعم وخاصيت مي شود.به عنوان مثال هنگامي که سيبي را گاز مي زنيد،به سرعت کدر مي شود يا خيار ديگر طعم واقعي وقديمي خودرا ندارد ،چون به ويژه در خيارهاي گلخانه اي که از سموم دفع آفات استفاده مي کنندبايد 21 روز بگذرد تا اثر سم ازبين برود ولي کشاورزان براي اين که خيارهاي کوچک را وارد بازار کنند تنها 9 روز پس از سم پاشي آن ها را مي چينند،به طور کلي سبزيجات وميوه جات قابليت جذب سموم را درسطح بسيار بالا دارد ،به همين دليل موقع خريد به عنوان مثال سعي کنيد قسمت بالايي پياز (محل خروج جوانه پياز)بسيار باريک باشد يا سيب زميني داراي اندازه اي متوسط ورنگ روشن باشد. دکتر ملکوتي مي گويد:دولت بايد به کودهاي زيستي وآلي وکودهاي گوگردي يارانه دهد.همچنين بايد آزمايشگاه هاي خاک متعدد در نزديکي مزارع احداث کند تا ميزان بقاياي سموم وکودهاي شيميايي در ميوه جات وسبزيجات ونيز خاک به طور دائم اندازه گيري شود.مي توان با اصلاح کود وغني کردن خاک به محيط زيست وسلامت جامعه کمک کرد.در واقع يکي از دلايل اصلي بروز بيماري هاي جديد وانواع سرطان ها همين باقي مانده سموم وکودهادر محصولات کشاورزي ومصرف آن هاست.

وي مي افزايد :با وجود آن که در آمد ملي مابالا است ،ولي رتبه سلامت وبهداشت جامعه ما 3 رقمي است. به گفته دکتر ملکوتي،يارانه کود هدفمند نيست؛دولت سالانه 800 ميلياردتومان يارانه مي دهد که در حقيقت يارانه اي به مواد خطرناک وسموم مهلک براي سلامت جامعه است .

وي يادآور مي شود؛سال 78 قانوني براي دادن يارانه به کودهاي آلي به تصويب رسيد ولي اجرايي نشد،در حالي که کود کمپوست پس از مخلوط کردن گوگرد بهترين کود ارگانيک براي خاک هاي ماست اما مسئولا ن کمترين توجهي به ضرورت به کار گيري اين کود نمي کنند.

دکتر مسعود تجريشي ،عضو هيئت علمي ومدير دفتر مطالعات آب ومحيط زيست دانشگاه صنعتي شريف ،در مورد مضرات کودهاي شيمياي به خراسان مي گويد:

کودهاي شيميايي باعث آلوده شدن آب هاي زير زميني وپوک شدن خاک مي شود،در نتيجه سال به سال حاصلخيزي خاک از بين مي رود ولي کودهاي آلي مثل حيواني وکمپوست علاوه بر بالا بردن سطح سلامت جامعه ،باعث حاصلخيزي خاک نيزمي شود .

وي مي گويد:70تا80 در صد زباله هاي توليد شد در شهرها داراي مواد آلي است که مي تواند کمپوست شود.در حال حاضربسياري از کشورهاي پيشرفته به سمت جايگزين کردن کودهاي شيمياي از طريق کودهاي آلي وارگانيک رفته اند ،ولي چون در کشور ما حساسيت لازم در اين زمينه به دليل ناآگاهي مردم وکشاورزان وجودندارد،مسئولان هم خود را ملزم به ترويج کودهاي ارگانيک ومبارزه بيولوژيک نمي بينند.

وي در ادامه هشدار مي دهد:سرطان هاي روده در ايران به نحو خطرناکي افزايش يافته و دراستان مازندارن 3 برابر ديگر نقاط کشور است،چون يک سوم سموم دفع آفات کشور دراين ناحيه مصرف مي شود.کادميوم موجود در سبزي ها باعث نارسايي شديد کليه وبروز سرطان مي شود.دکتر تجريشي مي افزايد:سرمايه گذاري براي مبارزه بيولوژيک با آفات گياهي وکشت ارگانيک(با کودهاي طبيعي وآلي)در حقيقت نوعي سرمايه گذاري براي پيشگيري از بيماري هاي خطرناک وصعب العلاجي همچون سرطان است محققان انگليسي دريافته اند که قرار گرفتن در معرض حشره کش هاو سموم دفع آفات ونيز مصرف ميوه جات وسبزيجات حاوي بقاياي اين سموم ،خطر ابتلا به پارکينسون را به ميزان 93درصد افزايش مي دهد.

دکتر سروش مدبري ،مدير کل دفتر بررسي آلودگي آب وخاک سازمان حفاظت از محيط زيست،مي گويد:هر چند وزارت بهداشت ممکن است وجود هر گونه آلودگي حاصل از کودها وسموم شيميايي را در ميوه جات ومحصولات رد کند،ولي نمي توان منکر اين واقعيت شد.هر چند مطالعات جامعي در اين زمينه در کشور صورت نگرفته است ولي با توجه به مصرف بي رويه سموم وکودهاي شيميايي نمي توان وجود اين آلودگي ها را رد کرد .

وي مي گويد:کشورهاي اتريش،ايتاليا وآلمان با وجود وسعت کمي که دارند با لغ بر 800 هزار هکتار از محصولات کشاورزي شان حاصل کشت ارگانيک است.حال بايد از مسئولان وزارت کشاورزي پرسيد که چرادر ترويج کشت ارگانيک و مبارزه بيولوژيک موفق عمل نکرده اند .به گفته دکتر مدبري،به طور متوسط در کشور روزانه هر نفر 750 گرم زباله توليد مي کند که 80 در صد آن آلي است که جداسازي صحيح زباله وتبديل آن به کمپوست مي تواند تاثير بسيار زيادي در برطرف کردن آلودگي هاي حاصل از استفاده از کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات داشته باشد.

دکتر غلامرضا ميرکي،مديرگروه محيط زيست وزارت جهاد کشاورزي نيزدرمورد باقي ماندن سموم در ميوه جات وسبزيجات مي گويد:با گذشت حدود 38 سال براي اولين بار ،ميزان مجاز بقاياي سموم در محصولات کشاورزي وباغي براي حدود 250 ترکيب سمي تدوين وبه موسسه استاندارد ارائه شد ولي بيشتر از يک سال است که هنوز تبديل به استاندارد اجباري ملي نشده است.

دکتر ميرکي مي افزايد :براساس ماده 28 آيين نامه اجرايي قانون حفظ نباتات،وزارت بهداشت بايد باقي مانده سموم در محصولات کشاورزي عرضه شده براي فروش را اندازه گيري کند ودر صورت وجود باقي مانده سموم ناشي از کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات در محصول ،مسئله را به شهرداري اعلام ومحصول را نابود کند،درحالي که چنين کاري صورت نمي گيرد ،اين امر نشان دهنده اين است که وزارت بهداشت به سلامت غذا اهميت نمي دهد.در بحث کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات بايد وزارت بهداشت وسازمان حفاظت محيط زيست به طور جدي وارد شوند.با توجه به مصرف بي رويه کود وسموم دفع آفات وعمل نکردن سازمان ها ونهادهاي ذي ربط به وظيفه و مسئوليت خود در اين زمينه ، سازمان بازرسي کل کشور بايد نظارت بيشتري اعمال ودستگاه هاي متخلف را مجازات کند،چون اين موضوع ارتباط مستقيم با سلامت جامعه دارد.

اين متخصص مديريت محيط زيست و ايمني يادآور مي شود:در حال حاضر حتي دستگاه هايي در داخل کشور براي اندازه گيري ميزان سموم و مواد شميميايي باقي مانده در محصولات کشاورزي ساخته شده است که مي توان به صورت سرزده به مزارع رفت وميزان سموم در محصولات را با آن ابزار سنجيد اما متاسفانه در حال حاضر حتي اين کار ساده و کم هزينه نيز انجام نمي شود،چون برخي مسئولان معتقدند بايد محصول را نمونه برداري کرد وسپس با انتقال به آزمايشگاه ها وانجام آزمايش ،ميزان سموم را در آن تعيين کرد که اين کار چند روز طول مي کشد و طي انجام اين فرآيند ،محصول کشاورزي به ويژه آن دسته از محصولاتي که بايد تازه مصرف شود وارد بازار شده وبه دست مصرف کننده رسيده است.

نويسنده: مسعود عباسي

استفاده مداوم از مواد شيميايي ، ميزان کربن آلي را کاهش داده و در نتيجه منجر به آبشويي بيش تر مي گردد . با گذشت زمان انباشت نمک ها موجب تغيير PH خاک و در نتيجه کاهش باروري آن مي گردد ،پوسته ي تشکيل شده در سطح خاک تخلخل آن را تحت تأثير قرار داده و به دليل کمبود خاک هاي سطحي مطلوب ميزان باروري و حاصل خيزي خاک کاهش يافته است،در حال حاضر کشاورزان براي ترميم و بهبود ترکيبات خاک تمايل به بازگشت به کشاورزي آلي دارند .

کود ورمي کمپوست با خواص سرعت تجزيه آرام ، قابليت نگهداري آب ، تهويه ، تخلخل و داراي ساختار خوب ،که مي تواند ريشه ي گياه را در برابر دماهاي بالا محافظت کرده ، فرسايش خاک را کاهش داده و هم چنين علف هاي هرز را کنترل کرده و حاوي آنزيم هاي پروتئاز ، ليپاز ، آميلاز ، سلولاز ، ليگناز و کيتيناز و عاري از عوامل بيماري زا و دارا بودن ويتامين ها ، آنتي بيوتيک ها و هورمون هاي رشد و هم چنين داراي ريز جامعه گياهي ( ميکروفلور ) خاصي است که در خاک براي ايجاد محصولات معين داراي فعاليت هاي پيوسته مي باشد و باعث ثبات ساختمان خاک و نيز رطوبت هوا را جذب مي کند و در مقايسه با کود دامي داراي: 5 برابر N 7 برابر p 11 برابر K 2 برابر Mg , Ca همچنين حاوي مس ، آهن ، روي و گوگرد قابل جذب مي باشد .

نويسنده: مسعود عباسي 

اهدف و ضرورت اجراي طرح ورمي کمپوست در ايران:

ارزش افزوده بالا بهره برداري زود و سريع اشتغال زايي (در روستاها و شهرها) در تمام نقاط کشور مي تواند به عنوان طرحي نو مطرح شود توسعه اقتصادي_کسب درآمد هزينه کم جهت اجرا براي يک نفر و يا شرکت و در نهايت سلامتي مردم فرايند توليد ورمي کمپوست مي تواند علاوه بر مزارع در خانه ها و فضاهاي دانشگاهي ،رستورانها،گلخانه ها و مشاغل مربوط به خاک نيز انجام گرفته و فوايد بسياري را در بر دارد.

براي پي بردن از نمونه هاي عالي از اين کار در مقياسهاي بزرگ و کوچک و يا فناوريهاي پايين يا پيشرفته اين بخش را از نظر بگذرانيد.

هدف ما اين بوده است که در گسترش و سود بردن از طرح يا شغل توليد ورمي کمپوست به شما عزيزان علاقه مند کمک کنيم.ما به مشتريان خود کمک مي کنيم تا راه حلهايي علمي در پيش گيرند.اين امر به معناي يافتن تعادل صحيح بين مواد اوليه و روشهايي در جهت رسيدن به اهداف شماست ، ما اطلاعات خود را راجع به بازار با رويکردهاي اثبات شده در اين زمينه و تفکر خلاق در مي آميزيم تا بهترين راه حل را بيابيم.

در سرتاسر دنيا ، دانشمندان و کشاورزان در حال ايجاد واحد هاي ورمي کمپوست در مقياس بزرگ مي باشند.تلاش ما بر اين مبنا بوده است که بتوانيم کمکي بزرگ به عزيزان علاقه مند به عرصه توليد کود ورمي کمپوست بکنيم.

الف: مواد مناسب براي توليد کود ورمي کمپوست تغذيه کرمهاي خاکي مي توانند از تمام انواع زباله هاي غدايي،زبالهاي حياط و باغچه و کاغذ و مقوا تغذيه نمايند زباله هاي باغچه اي مانند برگها،علفهاي کوتاه شده،شاخ و برگهاي کوچک، زائدهاي گياهي غير چوبي مي باشند که همه قابل تبديل به ورمي کمپوست هستند. خاکستر چوب نيز به عنوان منبع آهک محسوب مي شود که بايد به ميزان کمي مورد استفاده قرار بگيرند. فضولات حيواني مي توان از مدفوع حيواني مانند گوسفند، اسب، بز و طيور ( به غير از مرغ ) براي اين منظور استفاده نمود.لازم است پيش از استفاده از مدفوع حيواني بجز احشام آزمايشات و پيش بيني هاي اوليه مختلفي در مورد عوامل بيماري زا و واکنش در مقابل کرمهاي خاکي انجام داد. در ضمن بايد در استفاده از مدفوع اسب بسيار دقت شود زيرا مدفوع اين حيوان حاوي ويروس تتانوس است که براي انسان مهلک و کشنده است. زباله هاي کشاورزي همچنين مي توان از زباله هاي کشاورزي که پس از برداشت محصول و خرمن کوبي به دست مي آيد نيز استفاده کرد، اين زباله ها شامل شاخه ها، برگها، سبوس ( بجز شلتوک)، پوست، زباله هاي سبزيجات، خرده برگها، زباله هاي فرآوري صنايع غذايي و تفاله نيشکر مي باشند. زباله هاي جنگلي اين زباله ها توليدات گياهي از قبيل تراشه هاي چوب، خاک اره و خمير کاغذ را شامل مي شود. زباله هاي شهري زباله هاي شهري که هر روز توليد مي شوند در بر دارنده موارد مهمي از بقاياي آلي شهري مي باشند که مي توانند در توليد ورمي کمپوست استفاده شوند.

ب: انواع روش ها 1- روباز 2- سربسته 3- با استفاده از مش 4- خانگي

1- رو باز: اين روش بيشتر براي بازيافت زباله هاي شهري و همچنين براي کساني کاربرد خواهد داشت که داراي گاوداري يا زمين شخصي در مجاورت گاوداري داشته و هدف اصلي از بين بردن زباله ها يا رفع بوي بد حاصله از کود دامداري و .... مي باشد و کيفيت کود حاصله و همچنين راندمان توليد کرم اهميت چنداني نخواهد داشت و در نهايت در سال بيش از دو مرحله نمي توان برداشت نمود.

2- سربسته: در اين روش سعي بر آن مي شود که تمام شرايط بهينه گردد و هم کيفيت کود توليدي و راندمان توليد کرم افزايش و همچنين بازه زماني را مي توان کاهش داد و همچنين مي توان 2 تا 3 بار در سال محصول برداشت نمود.

3- با استفاده از مش: در اين روش با افزايش تهويه سعي بر آن داريم که راندمان توليد کرم را به حد اکثر رسانيم و تقريبا شبيه به روش سر بسته و البته کمي هزينه بر تر مي باشد.

4- خانگي: همان طور که از اسم اين شيوه مشخص مي باشد براي منازل و در ابعاد بسيار کوچکتر و بسيار کم هزينه تراست و به هيچ عنوان احتياج به خريد دستگاه مخصوص و خاصي ندارد .

نتایج آنالیز شیمیایی ورمی کمپوست

 

نام  تست    نتیجه

  درصد رطوبت 25-30

درصد اشباع 100-115 EC

PH 8-8/5

محلول 10 درصد ds/m 4-6

درصد مواد خنثی شونده 13-15

درصد کربن آلی 17-22

درصد نیتروژن کل 1/3-1/6

درصد مواد آلی 35-40

درصد خاکستر 50-55

نسبت C/N 12-16

درصد سدیم 0/6-0/9

درصد پتاسیم 0/9-1/5

توضیحات : روشهای آزمون مطابق با دستور العمل های 2000-9001 ISO کارخانه می باشد

< كميسيون كشاورزي به جنگ كود شيميايي مي رود ؟! (1391/09/26) . مصرف بالا و بي رويه سموم کشاورزي يکي از دغدغه هاي جدي كشور محسوب مي شود و بعضا ميزان مصرف سموم نباتي در برخي استان هاي كشور پنج برابر متوسط کشوري گزارش شده است. به گزارش دهقان نيوز، بر اساس تحقيقات انجام شده، تبعات مصرف بالاي سموم در محصولات کشاورزي، شيوع بالاي انواع سرطان ها را در پي داشته و نيز عاملي در کاهش رشد و نمو جنين، نازايي و ... بوده است. در همين خصوص يك عضو كميسيون كشاورزي مجلس نسبت به مصرف هر نوع سموم شيميايي در كشور هشدار داده است. غلامرضا نوري در اين باره مي گويد: مقوله جديد در بحث مصرف کود، بحث کودهاي ارگانيک و کودهايي است که منشأ غيرشيميايي دارند که از نظر علمي توصيه مي‌شود. اين کود‌ها در تقويت خاک و افزايش بهره‌وري کارآمدند و در کميسيون کشاورزي نيز هر کاري که براي حمايت از توليد اين نوع کود و فرهنگ سازي مصرف آن، انجام خواهيم داد. وي درباره تأثير مصرف اين نوع کود‌ها در سلامت جامعه ادامه داد: هنگامي که از اين کود‌ها استفاده شود، ديگر نگراني تبعات جانبي آن را نداريم؛ از جمله آلودگي خاک و محصول. هنگامي که از کودهاي شيميايي استفاده شود، به مرور زمان محصول تغييراتي خواهد کرد و فساد پذيري آن افزايش مي‌يابد و براي مصرف کننده مضر خواهد بود. برخي سرطان‌ها و بيماري‌ها نيز ناشي از مصرف بيش از اندازه کودهاي شيميايي در کشاورزي است. در کودهاي ارگانيک، ديگر اين نگراني‌ها را نداريم، چرا که کاملا طبيعي هستند و عوارضي ندارند در نتيجه براي ارتقاي سلامت جامعه سودمندند و هر چه براي فرهنگ سازي استفاده از اين کود هزينه کنيم، کمتر از هزينه‌هايي است که براي درمان بيماري‌هاي ناشي از مصرف کودهاي شيميايي است. اين عضو کميسيون کشاورزي در مورد تأثير استفاده از کودهاي ارگانيک در صادرات محصولات کشاورزي گفت: کشورهاي وارد کننده براي ورود محصولات کشاورزي ضوابط خاصي دارند و آزمايش‌هاي ويژه‌اي انجام مي‌دهند تا استانداردهاي لازم را دارا باشند و در صورت هر گونه مغايرت با استاندار‌ها، محصولات را برمي‌گردانند. اگر توليد ارگانيک نداشته باشيم، نمي‌توانيم محصولات خود را صادر کنيم، چرا که آن‌ها نخواهند پذيرفت. به گفته نوري، حفظ خاک که منبع توليد است، نخستين نتيجه استفاده از کودهاي ارگانيک است. کودهاي شيميايي بافت خاک را تغيير مي‌دهند و به مرور زمان حاصلخيزي خاک کاهش مي‌يابد، ولي کودهاي ارگانيک نه تنها عوارضي براي خاک ندارد، بلکه خاک را تقويت هم مي‌کنند.

طریقه مصرف کود ورمی کمپوست:

نحوه استفاده از این کود بستگی به آزمایش خاک و آب زمین مورد نظر و نوع محصولی که کشت خواهیم کرد و اقلیم منطقه دارد این کود را می توان هم بعنوان کود پایه و هم به عنوان مکمل استفاده نمود ولی میزان مورد استفاده در شرایط معمولی به شرح زیر می باشد.

-مزارع 500 گرم تا 1 کیلوگرم در هر مترمربع

-باغات 1 الی 2 کیلوگرم برای هر اصله درخت

-گلخانه ها و صیفی جات 500 گرم تا 1 کیلوگرم در هر مترمربع

-گلهای تزئینی 20% حجم گلخانه