(مواد مناسب برای تولید ورمی کمپوست)

مواد مناسب برای تولید ورمی کمپوست
کرهای خاکی می توانند از تمام انواع زباله های غذایی، زباله های حیاط و باغچه و کاغذ و مقوا تغذیه نمایند. زباله های باغچه ای مانند برگها، علفهای کوتاه شده، شاخ و برگهای کوچک و زائده های گیاهی غیر چوبی می باشند که همه قابل تبدیل به ورمی کمپوست هستند. برگها عمده ترین زباله آلی موجود در اغلب مخازن کمپوست هستند، اگر از علفهای کوتاه شده استفاده می شود بهتر است که آنها را با دیگر زباله های منزل مخلوط نمود، زیرا در غیر این صورت، علفها باعث فشردگی و محدود شدن جریان هوا می شوند، همچنین بهتر است شاخه هایی با ضخامت بیش از یک چهارم اینچ را با یک رنده به قطعات کوچک تر تبدیل نمود. زباله های آشپزخانه ای مانند باقی مانده سبزیجات، ته مانده قهوه و پوست تخم مرغ نیز می توان استفاده کرد. در صورت بکار بردن نیتروژن اضافی، می توان مقدار کمی خاک اره به آن افزود. برای هر صد کیلوگرم خاک اره حدوداً به یک کیلو نیتروژن نیاز است. خاکسترچوب نیز به عنوان آهک محسوب می شود که باید به میزان کمی مورد استفاده قرار گیرد. روزنامه ها و کاغذهای باطله معمولی نیز قابل تبدیل به کمپوست می باشند. اما بدلیل اینکه میزان نیتروژن در آنها کم است، سرعت تجزیه پایین می آید و در صورت استفاده از کاغذ نباید وزن آنها بیش از ده درصد کل وزن مواد موجود در مخزن ورمی کمپوست باشد. زباله های آلی که از نظر بیولوژی تجزیه پذیر بوده و معمولاً به عنوان مواد کمپوست شونده در پرورش کرم و تولید ورمی کمپوست مورد استفاده قرار می گیرند به شرح زیر می باشند:

فضولات حیوانی
می توان از مدفوع حیواناتی مانند گوسفند، اسب، بز و طیور برای این منظور استفاده نمود. لازم است پیش از استفاده از مدفوع حیوانی بجز احشام آزمایشات و پیش بینی های اولیه مختلفی در مورد عوامل بیماریزا و واکنش در مقابل کرمهای خاکی انجام داد. باید در استفاده از مدفوع اسب بسیار دقت شود زیرا مدفوع این حیوان حاوی ویروس تتانوس است که برای انسانها مهلک و کشنده می باشد.

زباله های کشاورزی
همچنین می توان از زباله های کشاورزی که پس از برداشت محصول و خرمن کوبی به دست می آید نیز استفاده کرد. این زباله ها شامل موارد زیر می باشد:
شاخه ها، برگها، سبوس ( بجز شلتوک)، پوست زباله سبزیجات، خرده برگها، زباله های فرآوری صنایع غذایی، تفاله نیشکر و زباله های فرآوری.

زباله های جنگلی
این زباله ها تولیدات گیاهی از قبیل تراشه های چوب، پوست، خاک اره و خمیر کاغذ را شامل می شوند که همه این مواد در کنار انواع گوناگون خورده برگهای جنگلی قابل استفاده می باشند. می توان از زباله جنگلی استفاده نشده مانند خرده برگها در فرآیند تولید ورمی کمپوست نیز استفاده کرد.

خرده برگهای ریخته شده در سطح شهرها

برگهای ریخته شده و خرده برگهای سوزانده شده خیابانها و مناطق مسکونی نیز قابل مصرف می باشند اما گزارشی مبنی بر استفاده از این موارد در دسترس نمی باشد. اگر بتوان از این خرده برگها استفاده نمود، این کار باعث پاکیزگی شهرها و در ضمن ایجاد محصول ورمی کمپوست مفید می گردد. ممکن است بتوان از خرده برگها انبه، گواوا و علفهای هرز ( که بدون بذر می باشند) نیز استفاده کرد اما در این مورد به اطلاعات بیشتری نیاز است.

کاغذ باطله و پارچه های کتانی و ...

این مواد همه زباله های آلی تجزیه پذیر می باشند و اگر برای دستیابی به دیگر محصولات مفید مورد بازیافت قرار نگیرند می توان آنها را به منظور تولید ورمی کمپوست بازیافت نمود.

زباله های شهری
زباله های شهری یا همان زباله هایی که هر روز تولید می شوند، در بردارنده موارد مهمی از بقایای آلی شهر می باشند. بخش قابل توجهی از زباله های شهری می توانند دسته بندی شده و سپس بازیافت یا تجزیه گردند. اغلب زباله های خانگی مانند زباله آشپزخانه نیز می توانند با کمی دست کاری و تغییر در تولید ورمی کمپوست استفاده شوند.

محلول آبکی بیوگاز
پس از بازیافت بیوگاز اگر لازم نبود که از آن در کشاورزی استفاده شود می توان بجای کمپوست سازی به روش مرسوم از آن، در تولید ورمی کمپوست استفاده نمود.

زباله های صنعتی
زباله های صنعتی مانند زباله حاصل از فرآوری مواد غذایی و زباله های کارخانه ای نیز می توانند با کمی تغییر در پرورش کرم مورد استفاده قرار گیرند.

از ترکیبات زیر می توان به عنوان خوراک کرمهای خاکی در امر پرورش کرم و تولید ورمی کمپوست استفاده کرد اما ممکن است لازم باشد که نسبت های دقیق این مواد با آزمایشات مقدماتی تعیین شود.
محلول آبکی بیو گاز به همراه مقداری خرده برگ وخاک که روی مواد دیگر پاشیده می شود.
مدفوع گاو+ فضولات گوسفند + مدفوع اسب که به نسبتهای مساوی مخلوط می شوند.
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + زباله های کشاورزی: با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + سبوس نخود : با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + زباله آشپزخانه ای: با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + برنج : با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + برگهای ریخته نیمه خرده شده : با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + لجن فاضلاب : با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + زباله های سبزیجات : با نسبت 10 به 3
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + سبوس گندم : با نسبت 10 به 3
مدفوع کهنه گاو که حداقل هفت روز از تاریخ تولید آن گذشته باشد
زباله های کشاورزی یا لجن فاضلاب با زباله اشپزخانه خرده برگ و یا مخلوط این مواد
علف هرز ، برگها و علف های کوتاه شده + مدفوع گاو و یا زباله های جمع شده خاک با نسبت های 70-15-15
فرمول استانداردی که پروفسور R.D.kale از آن استفاده می کند شامل موارد زیر است :
مدفوع گاو یا مدفوع مخلوط + سبوس گندم + زباله سبزیجات با نسبتهای 10-1-1-1+ مقداری پوست تخم مرغ پودر شده می توان مجموعه ای از هر یک از ترکیبات فوق را انتخاب و مورد مصرف قرار داد . این مواد به وسیله یک بیل کاملاً زیرورو شده و با هم مخلوط سپس آبیاری شده و به مدت 2 تا 3 هفته در سایه نگهداری می شوند تا کمی تجزیه شوند. در پایان آنها را می کوبند تا کلوخه ها خرد شده و کمی به شکل پودر در آیند (تیمار اولیه مواد لازم در ساخت ورمی کمپوست) و آنگاه به عنوان خوراک کرمهای کمپوستر مورد استفاده قرار گیرند .
همچنین می توان از برخی علفها یا زیر لایه های مصرف شده پس از برداشت قارچ نیز برای این منظور استفاده نمود. تیمار این ماده نیز به همان شکل انجام گرفته و باید با یکی از مواد غذایی مخلوط شود. البته علفها باید عاری از بذر و دانه باشند .

مواد مجاز برای تغذیه کرمها
کرمها چه چیزهایی را نباید بخورند؟
توجه به این نکته مهم است که نباید از موارد زیر به عنوان خوراک مورد استفاده کرد: فلزات، فویل، پلاستیک، مواد شیمیایی، روغنها، حلالها، حشره کشها، صابون، رنگ، انواع مرکبات (پرتقال، لیمو، لیمو ترش، گریپ فروت) پیاز، بوته سیر،غذاهای بسیار گرم یا پرچاشنی و غذاهایی با میزان اسیدیته بالا. همچنین نباید از گیاه خرزهره و دیگر گیاهان سمی و نیز گوشت مرغ، لبنیات و مدفوع سگ و گربه استفاده شود.
از گیاهانی که به وسیله آفت کشها یا با علف کشها تیمار شده اند، نباید در تولید کمپوست استفاده کرد. تنها می توان مقدار کمی از گیاهان تیمار شده با علف کش را به تل افزوده ولی باید دقت کرد که فرایند تجزیه بتواند بطور کامل انجام پذیرد. علفهای کوتاه شده از چمنها که بتازگی با علف کشها تیمار شده اند باید مدتی باقی بمانند تا تجزیه شوند.
ممکن است برخی مواد به عنوان تهدیدی برای سلامتی محسوب شده و یا تولید آفت نمایند بنابراین نباید از آنها در ساخت ورمی کمپوست استفاده نمود. افزودن مدفوع انسان و حیوان نیز توصیه نمی شود زیرا احتمال انتقال بیماریها توسط آنها وجود دارد. همچنین نباید از گوشت، استخوان، چربی، تخم مرغ درسته و محصولات لبنی استفاده کرد زیرا این مواد باعث جذب جوندگان (مانند موش) به ایستگاه تولید ورمی کمپوست می شوند. هنگامیکه دمای هوا در مرکز تل ورمی کمپوست به 150 تا 160 درجه فارنهایت می رسد اغلب ارگانیسمهای بیماری زای گیاهی و بذرهای علف هرز از بین می روند.

کرمها چه مقدار غذا مصرف می کنند؟
معمولاً هر 2 کیلوگرم کرم خاکی می تواند یک کیلوگرم زباله آلی را در طول 24 ساعت بازیافت نماید. اگر استراحت، بستر، رطوبت و غذای کرمها در شرایطی کاملاً مطلوب باشند در اینصورت جمعیت کرمها می تواند در طول یک شبانه روز معادل نیمی از وزن خود (یعنی یک کیلوگرم) را بازیافت نماید.
چگونه باید کرمهای خاکی را تغذیه نمود؟
کرمهای خاکی در فراهم کردن برخی مواد به کمک شما نیاز خواهند داشت. به هنگام دادن زباله ها در صورت امکان آنها را به تکه های کوچکتری تقسیم کنید تا انجام فرایند تولید ورمی کمپوست برای کرمها آسانتر باشد. زباله ها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتری ها شروع به شکل گیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند.
همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی (یا هر زباله ای) اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد (به تیمار اولیه مواد کمپوست سازی در فصل پنجم اشاره خواهد شد.) برای تولید ورمی کمپوست از زباله های آشپزخانه ای می توان زباله ها را بلافاصله بعد از جمع آوری از سر میز مستقیماً روی بستر کرمها قرار داد. تنها باید آنها را در اطراف بالاترین نقطه بستر پخش کنید.

انواع روشهای تولید ورمی کمپوست
می توان از چندین نام مختلف برای فرآیند تولید ورمی کمپوست استفاده کرد. همه این اسامی اساساً یکی هستند و تنها از نظر مقدار زباله ای که باید به ورمی کمپوست تبدیل شود و نیز از نظر مخازن مورد استفاده در کمپوست سازی با یکدیگر تفاوت دارند. برخی نیز از نام ساختار مکانیکی بکار برده شده در مخازن کمپوست سازی استفاده می کنند یعنی vermin excelerator

تولید ورمی کمپوست در مقیاس کوچک یا در فضای داخلی

این روش در محیط های پوشیده انجام می گیرد. همچنین برای این کار محیط هایی ترجیح داده می شوند که بتوان از آنها در برابر تغییرات آب و هوایی مانند بارش زیاد، دوره های طولانی مدت دماهای بالا یا پایین (کمتر از 10درجه فارنهایت یا بیش از 45 درجه فارنهایت) محافظت نموده و همچنین محافظت در برابر جانورانی از قبیل مورچه ، موریانه ، پرندگان حشره خوار بزرگ که گاه به وفور یافت می شوند. محیط های سرپوشیده ای که می توان در آنها، ورمی کمپوست تولید نمود عبارت اند از: محلهایی که دارای سرپوش یا سایبان می باشند مانند محل نگهداری گله و ماکیان، حیاط پشتی منازل، زیر سقفهای کاهگلی موقت یا درون مخازن.

تولید ورمی کمپوست در مقیاس بزرگ یا در فضاهای باز

تولید ورمی کمپوست در مقیاس بزرگ می تواند به دو روش انجام می گیرد :

کشت در جا کرمهای خاکی
الف- تسریع فعالیت راحت کرمها در زمینهای آیش پس از برداشت محصول
ب- گسترش کرمهای خاکی در باغچه و باغها برای افزایش فعالیت های آنها به روش ساده و درجا افزایش فعالیت کرمی در زمینها به روش ساده در فرایند نخست، باید لبه های زمین های بایر بین 8 تا 10 اینچ بالا آورده شده و کل منطقه نیز طبق سطح زمین موجود به بخشهای کوچکتر تقسیم شود. سپس زباله هایی که تا قسمتی تجزیه شده اند ، بطور یکسان و یکنواخت بر روی این بخشها گسترده شوند. به این زباله ها ، آب داده می شود تا مرطوب بمانند و با دیگر زباله های آلی تجزیه پذیر مانند علفهای هرز و خرده برگها پوشانده شوند. این کار به نگهداری رطوبت و بهبود فعالیت کرمی یعنی هوموسی شدن کمک می کند. علاوه بر این ، انواعی از کرمهای خاکی که روی خرده برگها زندگی می کنند با استفاده از لایه ای نازک از کود گاوی که تا حدی رسیده باشد ، وارد محیط می شوند. این فرایند 3 تا 4 ماه یا بیشتر ادامه می یابد در حالیکه آبیاری سبک دوره ای یا همان مرطوب کردن همچنان ادامه دارد.
در بخشهایی از آمریکا ، این روش طبیعی در تولید ورمی کمپوست مورد استفاده قرار می گیرد. در هند نیز می توان این کار را در سطح وسیع بطور مثال در زمینهایی مانند چراگاهها و یا در ارضی جنگلی انجام داد.
مؤسسه تحقیقاتی کرم خاکی باواکار در منطقه پانک هندوستان روش کم هزینه و موثری در جهت بهبود فعالیت کرمها ایجاد نموده است. این روش شامل استعمال پنج تن مدفوع کرمی در هر هکتار (میزان پایه) و نیز یک لایه صد میلی متری از مالچ بر روی آنهاست. می توان از هر نوع ماده آلی مانند علف هرز، تفاله های زراعی ، کودها، زباله های شهری، زباله های فرآوری مواد غذایی به عنوان مالچ استفاده نمود. با استفاده از این مقدار ورمی کمپوست می توان در عرض دو ماه به بلوغ رسیده و به سرعت شروع به تولید مثل می کنند.
بسته به ظرفیت حمل خاک بزودی این جمعیت به بالاترین حد خود می رسد و البته در این میان جانوران شکارچی کرم نیز به کنترل جمعیت کرمها کمک می کنند. ایجاد جمعیتی بالغ بر 1/2 لک در هکتار برای حاصلخیزی خاک مطلوب است.
در منطقه آی ای تی مومبایی پارکهای پرورش کرم ایجاد شده اند (که در بخش دوم به جزییات آن اشاره شد.) در آنجا زباله های غذایی فروشگاهها را به مدفوع کرمی تبدیل می کنند.

گسترش کرمهای خاکی در باغها و باغچه ها
این کار به معنای توسعه در محل کرمهای خاکی در باغهایی است که زمین آنها شخم زده نشده است. مالچ در پایه گیاه باقی مانده و این کشاورزان از روش آبیاری قطره ای استفاده می کنند.
اغلب این کشاورزان کرمهای خاکی را در داخل محفظه ها پرورش داده و سپس با افزایش جمعیت کرمها آنها را در داخل حوضچه های حاوی بقایای گیاهی رها کرده ، این کرمهای خاکی در چنین زمینهایی بخوبی رشد کرده و جمعیت فراوانی از کرمها را در لایه آلی در خاک سطحی بوجود می آورند. مزارع کاکائو، باغهای میوه و برخی باغهای توت فرنگی واکنش خوبی در مقابل این کارنشان می دهند. در کاشت هل با افزایش تعداد کرمهای خاکی تعداد موریانه ها نیز افزایش یافته و آنها شروع به تخریب پوسته هل کردند.
کشاورزان باید به گونه ای مناسب برای منطقه و عملیات زراعی اقدام نمایند. البته توجه به این نکته مهم است که آنچه برای یک گیاه و منطقه ای خاص خوب و مفید است ممکن است با مناطق یا گیاهان دیگر سازگار نباشد.

تولید ورمی کمپوست تجاری در مقیاس بزرگ و در فضای باز
این عمل می تواند همانطور که در بخش ششم فصل 4 شرح داده خواهد شد و یا با هر روشی که برای دسترسی محلی به مواد خام و احتیاجات دیگر مناسب است ، انجام پذیرد.

تولید ورمی کمپوست : نیازها
نیازهای زیست محیطی
گونه های مختلف کرمهای خاکی نیازهای زیست محیطی متفاوتی دارند که برای تکثیر و سلامتی مداوم آنها ضروری می باشد. این نیازها هستند که بطور اجتناب ناپذیری تعیین می کنند که آیا یک خانواده خاص از کرمها برای کشت در هر شرایطی مناسب می باشند یا خیر؟
برای نمونه اگر چه ممکن است بسیاری از مردم علاقه مند به پرورش کرم خزنده شب یا کرم شبنم در خانه خود به عنوان منبع طعمه ماهیگیری باشند اما اگر بدانیم که این نوع خاص از کرم ، دماهای بین پنج تا ده درجه سانتی گراد را برای زندگی ترجیح می دهد ، دیگر این کار، امر قابل قبولی نخواهد بود. در طول ساعات گرم روز این عضو بزرگ از خانواده کرمهای خاکی به عمق سوراخهای زیر زمینی خود برمی گردد و تنها هنگام عصر یا صبح زود یعنی خنک ترین ساعات ممکن در طول روز است که می توانند بیرون بیایند. (این سوراخها تا عمق بیش از دوازده فوت ایجاد شده اند) بنابراین اگر ما خواستار کشت و پرورش این حیوان در خانه های خود هستیم باید بتوانیم دست کم دمای بخشی از فضای موجود را پایین بیاوریم. با وجود این حتی در این صورت نیز ملاحظات دیگری که باید در این زمینه انجام گیرد مردم را متقاعد خواهد کرد که این خزندگان شب باید بیشتر برداشت شوند تا اینکه کشت گردند.
از سویی دیگر ، دو نوع کرم به نامهای Eisenia fotida و Lumbricus rubellus که بیشترین مورد استفاده را در تولید ورمی کمپوست دارند رایج ترین نوع کرم می باشند و این به دلیل سهولت در تکثیر و شرایط زیست محیطی لازم است که برای زندگی ترجیح می دهند.
کشت این حیوانات که برای یک فضای داخلی نیز کاملاً مناسب می باشد ، هیچ مشکلی ایجاد نمی کند تنها کمی سعی و تلاش نیاز دارد هم چنین برای ما که با کرم ها در یک جا زندگی می کنیم نیز هیچ مشکلی به وجود نمی آورد. واقعیت این است که این کرمها در غیاب خطرات طبیعی که در فضاهای خارجی با آن مواجه اند می توانند در یک فضای داخلی سریعتر رشد کنند، سالمتر باقی بمانند، بیشتر عمر کنند و با سرعتی بیشتر تکثیر شوند.
بنابراین فضای داخلی برای کرمها محیطی بسیار مطلوب است و همچنین سود بزرگی را نیز عاید صاحبخانه می نماید، زیرا روش جدید و خوبی برای تبدیل زباله های آلی به یک غذای خوب برای گیاهان ، چمن ها و باغ ها می باشد. این نیازها به سه گروه اصلی تقسیم می شوند که هر یک از آنها را در بندهای بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.(فرض بر این است که کرمها در یک بستر مناسب با مقدار غذای کافی قرار دارند)

هوا (تهویه)
میکروبهایی که زباله های آشپزخانه و باغ را تبدیل به کمپوست میکنند میکروبهایی هوازی می باشند یعنی برای زنده ماندن و انجام فعالیت خود که همان تولید ورمی کمپوست است، به هوا نیاز دارند. تل های کمپوست باید به گونه ای باشند که هوای زیادی را به درون خود راه بدهند، که این کار معمولاً با استفاده از محتویاتی حجیم مانند ساقه ها و علفهای هرز انجام می شود.
کرمها علاقه ای به باکتریهای بی هوازی ندارند و اگر تحت چنین شرایطی قرار گیرند محلی را که باعث آزارشان می شود ترک می نمایند و اگر قادر به این کار نباشند خواهند مرد.
کرمها نیز درست مانند بیشتر جانوران به تنفس نیاز دارند. فرآیند اسمزی، کرمها را از انسانها که دارای ریه هستیم متمایز میکند اما به هر حال نتیجه مشابه است. کم کم ، اکسیژن موجود مصرف شده و با دی اکسید کربن و دیگر گازهای زباله ای جایگزین می شود.
بر خلاف انسانها که بر روی زمین زندگی می کنیم کرمها در زیر خاک یا بستر خود و در مجاورت نزدیک با گازهای سمی می باشند. علاوه بر این کاهش اکسیژن می تواند منجر به افزایش گرما شده و این گرما نیز به نوبه خود نیاز کرم را به اکسیژن افزایش می دهد.
خوشبختانه ، این وضعیت تنها با کمی توجه قابل کنترل است.
لازم است که تقریباً هر دو یا سه هفته یکبار چند اینچ از لایه های بالایی خاک بستر را به آرامی مخلوط نمود تا گازهای ایجاد شده ، خارج شوند. این کار همچنین از فشردگی بستر جلوگیری می نماید. خاکهای موجود در سطوح پایین تر نیز می توان به میزانی بسیار کمتر از لایه های بالایی بهم زد. اگر عادت دارید غذای کرمها را در دل خاک مدفون کنید این کار خود باعث بهم خوردن خاک می شود. و تنها چیزی که نیاز خواهید داشت اشباع گاه و بیگاه خاک از رطوبت است. اگر در حال ایجاد سیستمی جدید هستید بخاطر داشته باشید که وجود سطحی وسیعتر، مفیدتر خواهد بود البته فعالیت کرمهای کمپوستر در زمینهای بایر با اندکی توجه از نظر تهویه ، معمولاً محدودیتی ایجاد نمی کند
2- میزان رطوبت
محتویات محفظه کرمها باید مرطوب نگه داشته شوند البته نباید خیلی خیس شوند. اجازه ندهید که بارش باران به داخل محفظه نفوذ کند زیرا این کار ممکن است باعث غرق شدن کرمها شود. در اماکن رو باز نیز ممکن است به پوششی از برگها نیاز باشد تا بتوان محفظه را از خشک شدن در هوای گرم تابستان نیز حفظ کرد.
اگر این نکته را در نظر بگیریم که کرم خاکی بر خلاف آنچه از نامش پیداست در واقع یک موجود آبی می باشد، در اینصورت دیگر پذیرش این مطلب که رطوبت مورد نیاز و ضروری آنها برای ادامه حیات تا چه اندازه لازم می باشد آسان است. اما بیشترین مشکلی که در بستر کرمها بوجود می آید، وجود رطوبت بسیار زیاد است نه کاهش رطوبت. در این مورد نیز مانند بیشتر مسائل زندگی، لازم است که برای ایجاد عملکرد بهینه به تعادلی مناسب دست بیاییم و باید بخاطر داشته باشیم که گاهی ممکن است این تعادل برای سازگاری با نیازهای خاص، تغییرداده شود
ابتدا نگاهی به پایین ترین میزان رطوبت خواهیم داشت.
تحت شرایط طبیعی بیشترین میزان فراوانی کرمهای خاکی در خاکهایی مشاهده می شود که میانگین رطوبت در آنها بین 12 تا 30 درصد است. اگر میزان رطوبت بسیار کمتر از این حد شود، کرم شروع به آزاد سازی آب داخل بدن خود می کند و اتفاقاتی بیولوژیکی روی می دهد در صورت عدم بررسی های لازم ، می تواند سرانجام منجر به مرگ کرم شود. در مراحل پایانی این شرایط و با از دست دادن آب بیشتر، کرم با از جان گذشتگی حتی اقدام به دفع کالیمیک از درون خود می کند تا بتواند بدن خود را مرطوب نگه دارد. در این هنگام، ممکن است فرو رفتن کامل در آب، تنها راه پیشگیری از مرگ کرم باشد.
همچنین هنگامیکه یک نگهدارنده یا پرورش دهنده کرم تازه کار، تلاش می کند تا بستر کرمها را بطور یکنواخت و پیوسته مرطوب نگه دارد، این کار نیز می تواند منجر به ایجاد رطوبت بیش از حد گردد. وقتی فرد مشاهده می کند که لایه بالایی ماده ، خشک تر از آن چیزی است که باید باشد بنابراین آب بیشتری به بستر می افزاید. فعالیت میکروبی نیاز به رطوبت کافی دارد و یک تل خشک کمپوست ، عمل تجزیه را بطور موثر انجام نخواهد داد.
اگر میزان بارش باران کم باشد، در اینصورت لازم است که برای حفظ سرعت ثابت تجزیه مواد، تل به طور دوره ی آبیاری شود. برای مرطوب نمودن تل باید آب کافی به آن افزوده شود، اما از آبیاری بیش از حد نیز باید پرهیز کرد زیرا آب بیش از اندازه می تواند منجر به شرایط بی هوازی گردد. کافی است تل، مرطوب شود اما نباید آنرا بیش از اندازه خیس نمود. اگر با فشردن یک مشت ورمی کمپوست به اندازه چند قطره از آن بچکد، در این صورت کمپوست بسیار خشک و اگر هم آب از آن جاری شود، پس تل ورمی کمپوست بیش از حد خیس است.
هنگامیکه برای اولین بار کرمها را در خانه جدیدشان قرار می دهیم، بستر آنها از مواد تازه ای ساخته شده است، که این مواد با گذشت زمان به مواد تجزیه شده تری تبدیل می شود.
سپس با افزودن خوراک به بستر، کرمها کار معمول خود را آغاز نموده یعنی شروع به خوردن هر چیز بیشتر از بقایای آلی می نمایند.
در همین حال ، مواد خورده شده همانطور که از بدن بسیار کوچک آنها عبور می کند دچار تغییر و تحولات شده و در پایان نیز کرمها مواد خورده شده را درون بستر دفع می کنند. این مواد دفع شده نیز جمع آوری گشته و به عنوان کود آلی برای گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. اگر کرم مجبور به زندگی در میان زباله هایی باشد که خود تولید نموده، در اینصورت نمی تواند به حیات سالم خود ادامه دهد. بنابراین باید بستر را بطور مرتب عوض کرده و اجازه ندهیم که مدفوع کرم ماده ای سمی برای کرمهای درون محفظه تبدیل شود، اما آبیاری بیش از حد، به فرایند سرعت بخشیده و باعث پراکندگی مدفوع کرمی می شود. (ماده ای که در نهایت کرمها را خواهد کشت همان ماده ای است که ما خواستار تولید آن برای گیاهان هستیم و مقدار زیادی از این ماده می تواند در آب زیاد از بین برود.)
3- دما
دمای مورد نیاز برای رسیدن به نتیجه مطلوب بین 20 تا 30 درجه سانتی گراد می باشد. اما کرمهای خاکی حتی در دماهای پایین تر و نیز دماهای بالاتر تا48 درجه سانتی گراد نیز زنده می مانند. همچنین می توان با ایجاد سایه بان دمای تل ورمی کمپوست را بطور آشکاری کاهش داد. تجزیه فعال در دمای میانگین تابستان و در فضای خارجی انجام می شود. با وجود اینکه دمای بالاتر در درون تل، سرعت تجزیه را افزایش می دهد اما این تفکر درستی نیست که باید برای انجام تجزیه سریعتر تل ورمی کمپوست را گرم نگه داشت.
کرمها قادر به تحمل تغییرات کمی در آب و هوای اطرافشان می باشند. یعنی این تغییرات باید به آرامی و در طول یک دوره زمانی اتفاق بیفتد. اگر محفظه کرم را از درون خانه با دمای 20 درجه سانتی گراد به فضای بیرون و دمای حدود 1- درجه سانتی گراد در زمستان ببریم حتی اگر این کار در مسافت کوتاه خانه تا اتومبیل باشد ، قطعاً باعث از بین رفتن کرمها می شود. عکس این اتفاق نیز صادق است یعنی اگر بطور مثال ، کرمها را در بالکن خانه نگه می دارید و بخاطر ترس از سرما و یخ زدگی زود هنگام ، آنها را از دمای 5 درجه سانتی گراد به اتاق گرم می برید ، این کار نیز تعداد زیادی از کرمها را ازبین خواهد برد.
برای کرمهای ایزینیافتیدا لامبریکوس رابیلوس، مناسب ترین محدوده دما بین 13 تا 22 درجه سانتی گراد می باشد، در عین حال این دما برای آن دسته از ما انسانها که با کرمها زندگی می کنیم نیز مناسب می باشد. دمای هوای خارج از این محدوده می تواند کرمها را به روشهای گوناگونی تحت تأثیر قرا دهد که البته همه آنها منجر به مرگ کرم نمی شوند.
هنگامی که دمای هوا به کمتر از ده درجه سانتیگراد می رسد در این صورت مقدار غذای کرمها نیز کاهش می یابد زیرا فعالیت کرمها کمتر شده و آنها به نقاط پایین تر بستر میروند.
مگر اینکه کف بستر سرد باشد و باعث ایجاد مشکل شود که در اینصورت کرم خود را به سطح بستر نزدیک می کند در دمای 4 تا 5 درجه سانتیگراد، ممکن است کرمهای بالغ تولید کوکون را متوقف نموده و سرعت رشد کرمهای جوانتر نیز پایین آید.
کرمهای قرمز قادرند که در طیف وسیعی از دما، زنده بمانند (40تا80 درجه فارنهایت) اما آنها تنها می توانند در دمای بستری مطلوب که بین 55 تا 75 درجه فارنهایت است، زباله های غذایی را باز یافت نمایند. کرمها هرگز نباید یخ بزنند. ممکن است لازم باشد که در فصل زمستان، محفظه هایی را که در فضای خارجی نگهداری می شوند، با شاخ و برگها عایق بندی نمود. تا در مقابل یخ زدگی محافظت گردند. می توان در فصل زمستان، محفظه های قابل حمل را در فضای گاراژ و به وسیله آب آبگرمکن گرم نگه داشت توجه به این نکته لازم است که در صورت وجود رطوبت کافی در درون محفظه، دمای میانگین بستر در همه جای آن بین 5 تا 10 درجه پایین تر از هوای محیط اطراف آن خواهد بود که در پاره ای از اوقات باید به این مسئله توجه گردد

چگونه یک محفظه کرم بسازیم؟
محفظه ها را می توان از چوب یا پلاستیک یا از مخازن با یافت نشده ای مانند وان حمام کهنه، بشکه یا تانکر آب ساخت. همچنین می توان بسته به اولویت شما و شرایط موجود این محفظه ها را در داخل یا خارج نگهداری کرد.
هنگامیکه شفیره های قرمز به تغذیه در سطح روی می آورند، محفظه ها نباید عمقی بیش از 8 تا 12 اینچ باشند. بستر و زباله های غذایی، در حالیکه هوا را خارج می کنند، در قسمت پایین محفظه های عمیق تر تجمع می یابند. شرایط بی هوازی حاصل می تواند منجر به ایجاد بوهای بد و مرگ کرمها شود.
طول وعرض محفظه به ثابت یا قابل حمل بودن آن بستگی خواهد داشت. این مسأله همچنین به میزان زباله غذایی که خانواده شما در طول یک هفته تولید می کند، بستگی دارد. بهتر است که برای هر یک پوند زباله اندازه یک فوت مربع از سطح محفظه اختصاص داده شود.
محفظه های چوبی از این مزیت برخوردارند که قابلیت جذب بیشتری داشته و عایق بهتری نیز ایجاد می کنند از چوب سرخ یا چوبهای بسیار معطر استفاده نکرد زیرا ممکن است باعث از بین رفتن کرمها شود. ظرف پلاستیکی کمپوست را بسیار مرطوب نگه می دارد. با وجود این که این نوع محفظه تمیزتر بوده و نگهداری از آن نیز آسانتر می باشد از تمیز بودن مخازن و اینکه هرگز از آنها برای نگهداری علف کشها یا مواد شیمیایی دیگر استفاده نشده اطمینان حاصل کنید. سوراخهای زهکشی یا نفوذ هوا ( با قطر یک چهارم یا یک دوم اینچ ) در کف و دیوار های محفظه موجب زهکشی آب بطور مطلوب و گردش هوا میشوند. محفظه را بر روی آجر یا بلوکهای چوبی و در درون یک سینی قرار دهید تا آب اضافی از درون محفظه به داخل سینی می چکد. از چای کمپوست حاصل نیز می توان به عنوان یک کود مایع در محوطه اطراف منزل استفاده کرد.
هر محفظه باید دارای پوششی برای نگهداری رطوبت و جلوگیری از ورود نور باشد. زیرا کرمها جای تاریک را ترجیح می دهند. برای تاریک شدن محفظه می توان آنها را با مالچ شاخ و برگها یا پارجه(کرباس) مرطوب پوشاند این کار موجب تهویه مطلوب هوا نیز می شود ممکن است لازم باشد برای محفظه هایی که در فضای بیرون قرار دارند سرپوشی تهیه شود تا از ورود جانوران مدفوع خوار و درگر آفات نامطلوب به درون آن جلوگیری شود.
برای محافظت از کرمها در برابر سرما باید محفظه های بیرونی را عایق بندی کرد. یکی از راههای عایق بندی، حفر گودالی مستطیل شکل به عمق 12 اینچ و پوشاندن دیوارهای آن با تخته های چوبی است. سپس می توان کف این جعبه را که باز است با مواد اولیه بستر مناسب، زباله های غذایی و کرمها پر کرد.میتوان همواره به این گودالهای غذایی افزوده و آنها را روی هم انباشته کرد. برای فعالیت مطلوب کرمها لازم است که، تل ورمی مکپوست تاریک و مرطوب نگه داشته شود. در طول زمستان، می توان خاک را در قسمت لبه های محفظه روی هم انباشته کرده و برای محافظت از کرمها در برابر هوای سرد، قسمت بالای آن را با خاک و برگها پوشاند. در زمستان به محفظه هایی که در فضای بیرون می باشند، زباله ای نیفزایید زیرا این کار کرمها را با هوای بسیار سرد مواجه می سازد.

مواد لازم بای ساخت بستر

این مواد می توانند شامل مواردی از این دست باشند: روزنامه هایی که بصورت باریک بریده شده اند (که از جنس گلاسه یعنی براق و جلادار نباشند)، کاغذ کامپیوتر یا مقوا ، برگهای خرد شده ، شاخه های نازک و برگ درختان، علف خشک یا گیاهان مرده، خاک اره، پیت رسیده، کمپوست یا کود کهنه (یا کود کمپوست شده). برای استفاده از پیت رسیده باید آن را به مدت 24 ساعت در آب خیس کرده و سپس به آرامی فشار داد تا از مرطوب بودن آن اطمینان حاصل شود. در مورد علف های کوتاه شده نیز پیش از استفاده باید کمی نگهداری شوند زیرا ممکن است خیلی زود تجزیه شده و موجب گرم شدن تل ورمی کمپوست شود. موادی که میزان سلولز بالایی برخوردارند برای استفاده در بستر بهترین مواد می باشند زیرا به تهویه محفظه کمک کرده و بنابراین کرمها می توانند براحتی تنفس کنند.
ایجاد تنوع در ماده مورد استفاده در بستر می تواند باعث ایجاد منبعی غنی از مواد غذایی گردد. برای کمک به فعالیت سیستم گوارشی کرمها می توان از مقداری خاک یا شن استفاده نمود. چند روز به این ماده فرصت دهید تا ثبات یافته و ازگرم شدن آن اطمینان حاصل شود (بگذارید پیش از افزودن کرم ها، سرد شود).
پیش از افزودن کرمها به بستر باید آن را کاملاً مرطوب کرد. حدود سه چهارم از بستر مرطوب را پر کنید ، سپس آنرا به آرامی بلند کنید تا برای تنفس کرمها، هوای کافی ایجاد شده و بوهای درون محفظه کنترل شوند.
دیگر ملزومات
مخزن
شکل و اندازه مخزن تولید ورمی کمپوست به میزان زباله ای که باید کمپوست شود تعداد کرمهای کمپوستر زنده ای که باید کشت شوند، بستگی دارد. بطور میانگین در یک مخزن با ابعاد یک متر مربع می توان از دو هزار کرم بالغ نگهداری کرد. اینها به همراه شرایط مناسب ماده کمپوست شونده قادرند که تقریباً دویست کیلوگرم زباله را در هر ماه بازیافت نمایند.
جالب توجه است که در مخزنی با ابعاد 32/2 * 32/2 متر حدود ده کیلوگرم کرم خاکی به سختی می توانند یک تن زباله را در طول یک ماه بازیافت نمایند. اما برای بازیافت مطلوب معمولاً 9 تا 12 اینچ از لایه ی بالایی، کمپوست می شود که این لایه باید به آرامی کنار گذاشته شود.
انواع مخازن
برای داشتن یک محفظه مناسب می توان آن را از چوب تیمار نشده و بی بو ساخت و یا مخازنی پلاستیکی خریداری کرد. برای کسانی که می خواهند در فضای بیرون از کرمها نگهداری کنند استفاده از جعبه چوبی بهتر است ، زیرا قادر است که در طول تابستان کرمها را خنک تر و در زمستان نیز آنها را گرمتر نگه دارد.
در صورت استفاده از یک مخزن پلاستیکی ، پیش از قرار دادن کرمها در بستر باید آنها را کاملاً شسته و آب کشید. اندازه محفظه نیز می توان زباله غذایی که اعضای خانواده شما تولید می کنند. بستگی دارد. بهتر است برای هر یک پوند زباله ای که در هفته تولید می شود، یک فوت از سطح اختصاص داده شود.
برای 2 نفر که درهر هفته تقریباً دو کیلوگرم زباله غذایی تولید می کنند، جعبه ای با طول و عرض 2 فوت و ارتفاع 8 اینچ باید کافی باشد. همچنین یک جعبه 3 در 2 فوت می تواند برای 4 تا 6 نفر با حدود 3 کیلوگرم زباله در هر هفته کافی باشد. کرمهای قرمز یعنی آن دسته که در تولید ورمی کمپوست مورد استفاده می باشند در محفظه ای با سوراخهای مناسب هوا بر روی تمام دیواره ها و روی یک بستر مرطوب بخوبی رشد می کنند.
برای ایجاد تهویه و زهکشی، 9 سوراخ یک دوم اینچی در کف محفظه 2 در 2 فوت و یا 12 سوراخ در یک محفظه 3 در 2 فوت ایجاد کنید. برای جمع آوری هر نوع رطوبتی که ممکن است از محفظه خارج شود یک سینی پلاستیکی در زیر آن قرار دهید. همچنین ایجاد سوراخ در دیوارهای بالایی محفظه، اکسیژن کرمها را تأمین کرده و از ایجاد بو در محفظه جلوگیری می نماید. از آنجاییکه کرمها به فعالیت در تاریکی علاقه دارند، از یک سرپوش بر روی محفظه استفاده نمایید و محفظه را در جایی که دمای آن بین 55 تا 77 درجه فارنهایت می باشد، قرار دهید.
بشکه یا کمپوست ساز استوانه ای کوچک
بشکه کمپوست ساز استوانه ای قادر است که کمپوست را در مدت زمان نسبتاً کوتاهی تولید کرده و مکانیزمی آسان برای زیر و رو کردن محتویات فراهم نماید. در این روش به یک بشکه دست کم 55 لیتری با یک سرپوش محافظ نیاز است. از اینکه قبلاً از این بشکه برای نگهداری مواد شیمیایی استفاده نشده است اطمینان حاصل نمایید. برای ایجاد جریان هوا و زهکشی رطوبت اضافی ، 6 تا 9 ردیف از سوراخهای یک دوم اینچ در طول بشکه ایجاد کنید. سپس بشکه را بطور عمودی روی بلوکها قرر دهید تا هوای زیرین بتواند جریان یابد. سه چهارم حجم بشکه را با زباله آلی پر کرده و از حدود یک چهارم پیمانه کود حاوی نیتروژن استفاده نمایید (تقریباً 30% نیتروژن). از کمی آب نیز استفاده کنید تا کمپوست مرطوب شود اما خیلی خیس نشود.
هر چند روز یک بار بشکه را از پهلو در سر تا سر باغ بغلتانید تا کمپوست درون آن مخلوط و هوادهی شود. پس از این کار می توان درب بشکه را برداشت تا هوا به درون آن نفوذ نماید. در بهترین حالت ، کمپوست باید بعد از 2 تا 4 ماه آماده شود. این روش بهترین راه ممکن برای شهر نشینانی است که دارای یک باغچه کوچک هستند.
بشکه یا کمپوست ساز استوانه ای بزرگ
برای مقادیر بیشتری از زباله های آلی بهترین راه استفاده از ساختارهای محفظه ای می باشد. می توانیم به عنوان مثال از یک حصار سیمی سوراخ کوچک استفاده کرده و آن را با استفاده از چند بست به هم وصل کرده و یک محفظه مدور بسازیم. قطر محفظه باید بین 3 تا 5 فوت و ارتفاع آن نیز دست کم 4 فوت باشد. پیش از افزودن مواد به درون محفظه نیز آسانتر انجام گیرد. به این ترتیب، تنها با باز کردن بست از سیمها ، حرکت دادن استوانه سیمی به اندازه چند فوت و برگرداندن ورمی کمپوست به درون آن، می توان مواد کمپوست سازی را به آسان ترین شکل ممکن برگرداند

محفظه سه قسمتی
این نوع محفظه یک ساختار بسیار کارآمد و بادوام در کمپوست سازی سریع می باشد.
محفظه ی سه قسمتی مقدار قابل توجهی کمپوست را درون خود جای داده و به هوا نیز اجازه می دهد تا در آن جریان پیدا کند. این روش براساس یک خط تولید عمل کرده و دارای سه بخش می باشد که کمپوستهایی که در مراحل مختلف تجزیه قرار دارند، در هر یک از این سه بخش جای می گیرند. در بخش اول ماده ی کمپوست ساز قرار داشته به مدت 3 تا 5 روز به آن گرما داده می شود سپس این ماده به قسمت دوم انتقال یافته و 4 تا 7 روز در آنجا خواهد بود. در ضمن به بخش اول نیز مواد جدید اضافه می شود. سرانجام، این مواد نیز به عنوان کمپوست نهایی به قسمت سوم محفظه انتقال می یابند.
ساخت محفظه سه قسمتی
برای این منظور می توان از موادی مثل: چوب مقاوم در برابر پوسیدگی مانند چوب سرخ، چوب تیمار شده با نمک یا ماده نگهدارنده که از نظر زیست محیطی غیر سمی و نیز سالم باشد و یا ترکیبی از چوب تیمار شده و تیرآهنی استفاده نمود.
اگر چوب، تیمار شده و یا در برابر پوسیدگی مقاوم باشد، در عرض چند سال تجزیه خواهد شد. هر محفظه باید دست کم ابعادی برابر با 3 تا 5 فوت داشته باشد، تا بتواند حجم کافی برای کمپوست سازی مطلوب را در خود نگه دارد. اگر در قسمت جلو از میله هایی استفاده شود که قابل جدا شدن باشند، در اینصورت دسترسی به محتویات برای برگرداندن آنها نیز آسانتر خواهد بود.
کارهایی که در ابتدا باید انجام گیرند عبارت اند از: جمع آوری مناسب، دسته بندی یا جداسازی موادی که قابل تبدیل به کمپوست نمی باشند، هم چنین جداسازی موادی که قابل تبدیل به کمپوست نمی باشند و آنهایی که درمحیط زیست تجزیه نمی شوند مانند پلاستیک، سنگ، شیشه، سرامیک و فلزات امری لازم و ضروری می باشد. باید زباله هایی را که بشدت توسط مواد شیمیایی دچار آلودگی شده اند نیز جدا نمود و سپس باید ماده تمیزی که برای کمپوست شدن انتخاب شده بصورت توده روی هم انباشته شود و کلوخه های بزرگ آن نیز شکسته شوند. ماده جدا شده باید به مدت یک روز در لایه ای به ارتفاع یک فوت، در مقابل نور آفتاب قرار داده شود. این کار باعث از بین رفتن موجودات نامطلوب و همچنین بوهای بد می گردد. می توان 10 تا 40 درصد از زباله های آلی روزانه را که باید به ورمی کمپوست تبدیل شوند، با خرده برگهای از پیش تیمار شده مخلوط نمود.
مواد لازم برای ساخت بستر
این ماده شامل پایین ترین لایه از غذای کرمهای خاکی است که لازم است به ورمی کمپوست تبدیل گردد. برای شروع و تکرار این عمل در آینده می توان از هر ماده تجزیه پذیر در محیط زیست برای بسترسازی استفاده نمود. موادی از قبیل: پوست موز، مغز نارگیل و برگهای خشک گیاهان، تفاله نیشکر، ساقه محصولات کشاورزی، علفها یا سبوس، پیت رسیده (که دست کم به مدت 24 ساعت در آب خیسانده شده باشد)، علفهای کوتاه شده از باغچه، برگهای بیجان، تراشه های چوب، روزنامه ها (که خرد شده و در آب خیس خورده اند)، علفهای کوتاه شده و مواد زاید باغچه ای نباید سبز باشند بلکه باید مدتی از چیدن آنها گذشته باشد. برای بسترسازی می توان از هر ماده آلی مرطوب شده استفاده نمود. از زباله های غذایی احشام یا غذاهای دور ریز آنها می توان برای این منظور استفاده کرد.

شرایط ایده آل برای زندگی کرمهای خاکی
کرمها را در دمای 55 تا 70 درجه فارنهایت نگه دارید، زیرا این دما میانگین دمای مطلوب برای بستر کرمی است.میزان رطوبت متوسط نیز باید 55% باشد ، همچنین کرمهای خاکی را دور از معرض بارش باران نگه دارید. کرمها در زیر باران یا تحت رطوبت زیاد غرق شده و یا در همه جا پراکنده می شوند و سرانجام اینکه بستر باید تا حد امکان به PH 5/6 نزدیک باشد، در حالیکه PH 7 و 6 به ترتیب محدوده های بالاتر و پایین تر PH می باشند.
غذای کرمها
کرمهای قرمز تحت شرایط مطلوب می توانند در یک روز حتی معادل وزن خود از زباله ها و بستر مصرف نمایند. اما بطور متوسط برای بازیافت هر پوند زباله غذایی در طول 24 ساعت حدوداً به دو پوند کرم خاکی نیاز است . این مقدارکرم برای انجام فرایند بر روی زباله های غذایی و بستر به حدود 4 فوت مکعب نیاز دارند(یک فوت مکعت برای هر 500 کرم)
می توان کرمهای کمپوست ساز (کومپوستر) را از فروشنده هایی که نام آنها در فهرست بخش آگهی بسیاری از مجلات باغبانی ذکر شده ، خریداری نمود.بعضی فروشندگان کرم ها را به عنوان PIT-RUN می فروشند که شامل کرمهایی از تمام سنین و اندازه ها می باشند.
کرمهای تازه را به بالاترین نقطه بستر مرطوب انتقال دهید،در عرض چند دقیقه کرمها در داخل بستر ناپدید می شوند.
افزودن زباله ی غذایی
کرمها همه نوع غذا و زباله باغچه ای، از جمله: تفاله قهوه، چای کیسه ای زباله سبزی و میوه، پوست پودر شده تخم مرغ، علفهای کوتاه شده، کود و لجن فاضلاب را مصرف می کنند. اما از استخوان، محصولات لبنی و گوشت که ممکن است باعث جلب آفات گردد و همچنین از سیر، پیاز و غذاهای چاشنی دار استفاده نکنید. می توان از مقدار محدودی مرکبات نیز استفاده کرد اما اگر این مقدار بیش از حد لازم باشد میزان اسیدیته کمپوست را بسیار بالا خواهد برد. در صورت امکان باید کمپوست را در PH معادل 5/6 با محدوده های بالا و پایین 7 و6 نگهداری نمود. هنگامیکه ورمی کمپوست بیش از اندازه اسیدی باشد می توان با افزودن پوستهای خرد شده تخم مرغ آنرا تعدیل نمود.
از افزودن مواد شیمیایی (مانند حشره کشها)، فلزات، پلاستیک، شیشه، صابون، کود حیوانات خانگی (همچون سگ و گربه)، شاخ و برگ درخت خرزهره و دیگر گیاهان سمی یا گیاهانی که به آنها حشره کش زده شده به محفظه کرم بپرهیزید برای افزودن زباله های غذایی، باید ماده بستر را به کناری زده و زباله ها را زیر آن مدفون نموده سپس آن را بخوبی بپوشانید تا از جذب مگسها و دیگر آفات جلوگیری شود. برای پیشگیری از انباشته شدن زباله بر روی هم، باید آنها را بطور مرتب در قسمتهای مختلفی از محفظه دفن کرد. خرد کردن یا مخلوط نمودن زباله های غذایی در یک دستگاه فرآوری مواد غذایی سرعت کمپوست سازی را بطور قابل توجهی افزایش می دهد.
مخلوط مناسبی از مواد تشکیل دهنده بستر کرم
غذایی که میکروبهای کمپوست ساز به آنها نیاز دارند، به دو دسته اصلی تقسیم می شوند :
مواد قهوه ای
این دسته از مواد گیاهان خشک و بیجانی از قبیل شاخ و برگ ها، علفهای هرز خشک و قهوه ای، برگهای پاییزی ، خرده های چوب یا خاک اره می باشند. این مواد بطور عمده از ترکیبات شیمیایی ساخته می شوند که ذاتاً بصورت زنجیره های بلندی از مولکول های قند هستند و به یکدیگر متصل می باشند. همچنین یک منبع انرژی برای میکروبهای کمپوست ساز به شمار می آید. از آنجاییکه مواد قهوه ای رنگ، بیشتر بصورت خشک می باشند، بنابراین باید پیش از ورود به سیستم ورمی کمپوست، آنها را مرطوب نمود.
مواد سبز
این دسته دیگر از مواد گیاهی تازه (و اغلب سبز رنگ) شامل : علفهای هرز سبز باغچه ای، خرده های سبزی و میوه آشپزخانه، برگهای سبز،تفاله قهوه و چای کیسه ای، کود تازه اسب و... می باشند. مواد سبز در مقایسه با مواد قهوه ای از میزان نیتروژن بیشتری برخوردار می باشند. نیتروژن عنصری مهم در اسیدهای آمینه وپروتئین ها می باشد که می تواند به عنوان یک منبع پروتئین برای میلیونها میکروب تکثیر شونده به شمار آید.
مخلوط مناسبی از مواد سبز و قهوه ای به عنوان بهترین غذا برای میکروبها محسوب می شود یعنی هر کدام به اندازه نصف مخلوط و یا دو سهم ماده قهوه ای در مقابل یک سهم ماده سبز می توان استفاده کرد. این مخلوط همچنین در تهویه و میزان آب درون محفظه نیز مؤثر می باشد. برای نمونه مواد قهوه ای حجیم بوده و فرایند تهویه را بهبود می بخشد. مواد سبز نیز از سوی دیگر، رطوبت بالایی داشته و باعث ایجاد تعادل در خشکی مواد قهوه ای می شود.
اندازه ذرات
هر چه زباله های آلی کوچکتر باشند، ورمی کمپوست نیز سریعتر برای استفاده آماده خواهد شد. ذرات کوچکتر فضای سطحی بسیار بیشتری برای هجوم میکروبها ایجاد می کنند.
می توان پیش از قرار دادن ماده در درون تل، آن را به وسیله یک خرد کن به ذرات کوچکتر تبدیل نمود خصوصاً اگر قرار است از علف هرز یا چوب برای کمپوست سازی استفاده شود.یک روش کم هزینه در کاهش اندازه های برگهای افتاده از درخت این است که پیش از جمع کردن برگها به وسیله چنگک از روی چمن، چمن را با ماشین چمن زنی کوتاه کنیم تا برگها نیز خرد شوند. البته باید پیش از آن دقت کنیم که چوب یا سنگی در داخل تل برگها وجود نداشته باشد تا باعث وارد آمدن صدمه به ماشین چمن زنی نگردد. اگر ماشین چمن زنی،کیسه ای مناسب داشته باشد، می توان برگهای خرد شده را بطور مستقیم جمع آوری نمود. عمل خرد کردن، علاوه بر سرعت بخشیدن به فرایند کمپوست سازی حجم تل کمپوست را نیز کاهش خواهد داد
منبع از کتاب آقای دکتر علیخانی می باشد

 

اگر شما هم مثل اغلب کارآفرينان هستيد، چه بسا در اين گمان به سر ببريد که حتما بايد واجد يک برنامه مشخص براي کسب و کارتان باشيد. به نظر مي رسد هر متخصص اقتصادي با اين ادعا موافق باشد که يک برنامه مشخص براي کسب و کار ضرورت دارد. بسياري بر اين باورند که برنامه را بايد رمز موفقيت در کارآفريني دانست. اما آيا اين حرف ها واقعا صحت دارند؟

به طور شخصي معتقد هستم که يک برنامه بيش از آنکه به رشد و موفقيت يک کسب و کار ياري برساند، به فرآيندهاي کاري آن ضربه مي زند. من دلايلي براي ادعاهايم دارم که در ادامه بيان مي کنم.

عملا به هيچ برنامه اي نياز نداريد. کارآفرينان موفق بسيار زيادي را مي شناسيم که ايده اي به سرشان مي زند، از اين ايده در کسب و کارشان استفاده مي کنند، و موفقيت فزاينده کسب و کار خود را به چشم مي بينند. براي نمونه، بارتس بيز و مارک زوکربرگ، به عنوان يک زوج موفق اقتصادي، هيچ برنامه اوليه اي نداشتند.

به اين مورد خوب فکر کنيد: وقتي فيسبوک شروع به کار کرد، خود زوکربرگ صرفا يک دانشجوي ساده در دانشکده اش بود و از قضا هيچ ايده يا برنامه اي نداشت که فيسبوک تا چه گستره اي مي تواند پيش برود. اما امروزه، او شرکتي دارد که تقريبا ?? ميليارد دلار مي ارزد! اگر محصول، خدمات، يا ايده خوبي داريد، نبايد درباره برنامه کاري و برنامه ريزي براي کسب و کارتان نگران باشيد.

شما آن چيزي را در اختيار داريد که واقعا به آن نياز داريد. اين ايده را مي توان خريد و معامله کرد. بايد بتوانيد بر ايده هايتان تاکيد کنيد و بيشترين اهميت را به آنها بدهيد. سامان دادن به يک برنامه مشخص براي کسب و کار نه تنها به معناي گم کردن راه واقعي کسب و کار است، بلکه احتمالا شما را به اين عقيده سوق خواهد داد که دست يافتن به بصيرت مناسب در کسب و کار دشوارترين عمل ممکن است.

پس چرا برنامه هاي مشخص براي کسب و کار را نبايد ايده هايي داغ براي موفقيت در کسب و کار دانست؟ چندين دليل مختلف وجود دارند و ما در اينجا برخي از آنها را مطرح مي کنيم:

1) به نظر مي رسد برنامه هايتان فراتر از وضعيت خود شما باشند. برنامه هاي مشخص براي کسب و کار بيش از اندازه با کار واقعي شما ناهمخوان هستند. شما در کسب و کارتان ستاره يک نمايش هستيد، اما برنامه هاي کسب و کار از شما مي خواهند تا به فراسوي خودتان نگاه کنيد و چه بسا معين سازيد که چه کساني قرار است با شما همکاري داشته باشند. اگر از نگريستن به ديگران خسته شده ايد، پس احتمالا به قدر کافي هم بر اهميت خودتان و ايده هايتان تمرکز نمي کنيد. به اين ترتيب نمي توانيد موفقيتي واقعي را به انتظار بکشيد.

2) برنامه هايتان از شما مي طلبند که معين کنيد چه مقدار پول بايد داشته باشيد و چه مقدار پول بايد به دست آوريد. اين ادعا در نظريه صحت دارد و جالب توجه به نظر مي رسد، اما در واقعيت اين ادعا از ارزش چنداني برخوردار نيست و چندان هوشمندانه به نظر نمي رسد. ما واقعا نمي توانيم تشخيص دهيم که وقتي مشتريان به سمت ما هجوم مي آورند، چه چيزي در انتظار ماست. هرگز نمي توانيم معين کنيم که چه اتفاقي بناست بيفتد. زيرا عوامل بسيار زيادي وجود دارند که مي توانند تاثير بسياري زيادي بر سرمايه اوليه شما و پول دريافتي شما از آن داشته باشند.

3) برنامه هاي کاري باعث درگيري شما مي شود و در عوض موجب نمي شود که بتوانيد به ايده هايتان سر و شکل مناسبي بدهيد و به کسب و کارتان قالب مناسبي ببخشيد. اقتضائات برنامه ها از شما مي طلبند تا آشکارا کسب و کارتان را به کوچک ترين شکل ممکن تقليل دهيد. در اين صورت اگر فضاي کسب و کارتان را به روي برنامه هاي انعطاف ناپذير باز کنيد، آنگاه فضاي بسيار کمي براي خلاقيت و ابتکار باقي مي ماند. حال بايد به وراي برنامه ها فکر کنيد. وقتي از برنامه سود نمي بريم، آنگاه بايد چه کنيم؟ هدف ما در آن سوي مرزهاي برنامه هاي کسب و کار چيست؟

در هر حال، اگر در اين فکر هستيد که کدام برنامه ها براي کسب و کار شما واقعا و عملا مناسب هستند، آنگاه بايد بگويم که من يک مورد خاص را سراغ دارم: مساعده هاي مالي. اما علت ادعاي مزبور اين است که شما دست کم به يک برنامه نياز داريد تا بتوانيد از مساعده هاي مالي بهره مند شويد و در صورت لزوم وام هاي گوناگون از منابع مالي مختلف دريافت کنيد. اما علاوه بر اين مورد، برنامه ديگر به کارتان نمي آيد و هيچ هدف اضافه اي نمي تواند داشته باشد. در عوض، برنامه ها سبب مي شوند تا صرفا در پي دست يافتن به اموري باشيد که روي کاغذها نوشته ايد. اين اشتباه است، چراکه شما را از واقعيت بازار و کسب و کار دور مي کند. برخلاف اين ادعاها، شما بايد فقط به آن چيزهايي باور داشته باشيد که مي توانيد و بايد انجام دهيد.

کارآفرينان موفق بيش از آنکه در پي برنامه هاي مشخص براي کسب و کارشان باشند، به دنبال بصيرت هاي نو در قبال وضعيت اقتصادي هستند. همه آنچه شما به آن نياز داريد بصيرت و بينش است. بايد اين بصيرت را داشته باشيد که کسب و کارتان بناست واجد چه اقتضائات و ضروريت هايي باشد، به چه مسيري خواهد رفت، و چه مسائل و موانعي را شامل خواهد شد.

به علاوه، هرگز نگران نباشيد که بصيرت تان طي زمان عوض شود. کافي است که به بصيرت تان به عنوان نقطه ارجاعي براي روزهاي آينده نگاه کنيد، يعني درست براي همان زماني که غرق در انبوهي از اقتضائات کاري هستيد و توامان فشار زيادي بر شما وارد مي شود، همان زماني که خوب به خاطر نمي آوريد که کدام گام را در ابتدا بر داشتيد و چه ايده اي در سر داشتيد. مساله يک کارآفرين موفق فقط و فقط بر سر بصيرت و بينش است. هرگز نبايد به برنامه هاي حرفه اي کسب و کار اعتناي چنداني کرد.

به هر حال همگان نمي توانند به فهم اين نکته مهم پي ببرند و چه بسا موفقيت يک کارآفرين را در جايي ديگر و به شيوه اي ديگر جست وجو کنند.

اما ما همچون داستان نويس بزرگ، جاناتان سوئيفت، خواهيم گفت «بصيرت را هنر ديدن آن نکته اي مي دانيم که از چشمان ديگر مغفول مانده است، بصيرت يعني مشاهده آنچه براي ديگران نامرئي به نظر مي رسد.»

مجوز ورود 700 هزار تن کود خارجی شنیده شد که بولتن نیوزنوشت؛بر اساس مصوبه چندي پيش هيئت دولت، وزارت جهاد کشاورزي مجاز است از طريق شرکت خدمات حمايتي کشاورزي براي واردات هفتصد هزار تن کود شيميايي از نوع فسفاته و پتاسه اقدام و وزير جهاد کشاورزي نيز موظف است گزارش پيشرفت کار را هر شش ماه يک بار به معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهور و وزارت امور اقتصادي و دارايي ارايه کند. با توجه به درصد باالای بیکاری در قشر تحصیل کرده بخصوص در زمینه ی مهندسی کشاورزی آیا بهتر نبود دولت بجای خرید کود شیمیایی از خارج و خروج ارز جوانان رشته کشاورزی را در زمینه تولید و راه اندازی فارم های ورمی کمپوست بکار می گرفت ؟هم اشتغال زایی ایجاد می شد هم ارز از کشور خارج نمیشد.چرا دولت کود ورمی کمپوست داخلی رو بجای کود خطرناک شیمیایی جایگزین نمی کند؟بنده به عنوان تولید کننده کود ارگانیک با شنیدن این خبر بسیار دلسرد شدم.امیدوارم دولت خدمتگذار اقای احمدی نژاد در این تصمیم بازنگری کند

فراموش کردن دنیای واقعی این کار در دنیای واقعی جواب نمی دهد!

این پاسخی است که شما از اغلب آدم ها هنگام صحبت از ایده های جدید خود می شنوید. دنیای واقعی جای کسل کننده ای برای زندگی است؛ جاییکه ایده های جدید، راهکارهای بدیع و مفاهیم تازه در آن جایی ندارد. جایی که ضرب المثل خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو در آن ستوده می شود!

اگر نگاهی دقیق به این دنیای واقعی بیندازید مناظر کسالت بار آن را خواهید دید. خواهید دید که ایده های بدیع جایی در آن ندارد و کسی در آن آماده دگرگونی نیست. و بدتر اینکه آنها می خواهند شما را در چاله ای که خودشان زندگی می کنند فرو برند. اگر سرشار و جاه طلب باشید سعی می کنند بهتان بقبولانند که ایده هایتان نشدنی است و زمان را بابتشان به هدر ندهید. توجهی به آنها نکنید.

ممکن است دنیا برای آنها با همین واقعیت ها باشد اما این به آن معنا نیست که شما مجبورید در دنیای آنها زندگی کنید. ما این مسئله را به خوبی لمس کرده ایم، چراکه شرکت مان به شکل های مختلف دنیای واقعی را شکست داده است. در دنیای واقعی نمی توان یک شرکت با دوجین کارمند پخش شده در 8 شهر دو کشور مختلف داشت. در دنیای واقعی نمی توان میلیون ها مشتری را بدون بخش فروش و تبلیغات جذب کرد. در دنیای واقعی رسم نیست که فرمول موفقیت را فاش کرد.

اما ما همه این کارها را انجام دادیم و شکوفاتر نیز شدیم! دنیای واقعی هیچ جا نیست، یک نوع فقدان است، توجیهی برای تلاش نکردن و قطعا آورده ای برای شما نخواهد داشت. یادگیری از اشتباه ها و شکست ها یکجور مبالغه است در عالم کسب و کار شکست به یک مانع قابل انتظار تبدیل شده است. همیشه می شنوید که از هر 10 کسب و کار، 9 کسب و کار با شکست روبه رو می شوند، می شنوید که شانس موفقیت کسب و کارتان حداقل است و باز می شنوید که شکست شخصیت انسان را می سازد. در این فضای ناامیدی تنفس نکنید. شکست دیگران، شکست آنهاست، نه شما.

اگر دیگران نمی توانند محصولات خود را بازاریابی کنند، این موضوع به شما ارتباطی ندارد. اگر دیگران نمی توانند یک تیم درست کنند، این موضوع هم به شما ارتباطی ندارد و اگر دیگران نمی توانند خدمات خود به شایستگی ارزش گذاری کنند، باز هم این موضوع به شما ارتباطی ندارد. اگر دیگران نمی توانند به اندازه تلاشی که می کنند برداشت کنند، خب پس شما برداشت کنید.

تصور رایج و غلط دیگر این است: باید از شکست های خود درس بگیرید! واقعا چه درسی از شکست می شود گرفت؟ در واقع فقط درباره کارهایی که نباید انجام دهید، خواهید آموخت. اما ارزش آن چیست؟! شما هنوز نمی دانید چه کاری را باید انجام دهید.

اما یادگیری از پیروزی ها و موفقیت ها ابزار واقعی موفقیت های بعدی را به شما می دهد. وقتی نتیجه کاری موفقیت آمیز باشد، متوجه می شوید چه چیزی به خوبی کار می کند و می توانید آن را دوباره انجام دهید. و در مسیر بعد به احتمال زیاد آن کار را بهتر انجام خواهید داد.

شکست پیش نیاز پیروزی نیست.

نتایج یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان می دهد کارآفرینان موفق، مستعد موفقیت های بعدی هستند (با احتمال 34 درصد)، اما کارآفرینانی که در کار اول خود شکست خورده اند، در کار بعدی دقیقا شانسشان معادل کسانی است که برای اولین بار شروع می کنند (با احتمال 23 درصد) این بدان معناست که شکست خورده ها نسبت به کسانی که تازه شروع کرده اند مزیتی ندارند.

موفقیت فقط یک تجربه قابل توجه است. نباید شگفت زده شوید، طبیعت نیز اینگونه کار می کند. تکامل بر پایه شکست ها استوار نیست و نشات گرفته از پدیده هایی است که به خوبی کار می کرده اند. شما هم اینگونه باشید.

برنامه ریزی، حدس و گمان است برنامه ریزی های بلند مدت تجاری یک فانتزی است، مگر اینکه شما غیب گو باشید. فاکتورهای مختلفی وجود دارد که خارج از اراده شماست. شرایط بازار و مشتریان، تصمیم های رقبا، اوضاع اقتصادی و ... برنامه ریزی به شما این تصور را القاء می کند که همه چیز تحت کنترل است، در حالی که واقعا اینطور نیست. چرا ما برنامه ریزی را با عنوان درست اش استفاده نکنیم: حدسیات! شروع کنید: حدسیات تجاری به جای برنامه ریزی تجاری، حدسیات مالی به جای برنامه ریزی مالی و حدسیات استراتژیک به جای برنامه ریزی استراتژیک. خوب حالا دیگر خیلی نگران شان نیستید.

آنها به اندازه نگرانی هایی که ایجاد می کنند ارزش ندارند. خطرناک خواهد بود اگر حدسیات را به عنوان برنامه ریزی های خود تلقی کنید. برنامه ریزی اجازه می دهد که گذشته در آینده حرکت کند و چشم بند به چشمانتان می زند. به عبارت دیگر، بدلیلی که قبلا مشخص شده باید به "اینجا" برویم پس اینجا همان جایی است که ما می خواهیم برویم و این مشکل بزرگی است. برنامه ریزی با تصمیم های بداهه و سریع سازگار نیست. مهم است که بتوانید تصمیم های سریع بگیرید، موقعیت های جدیدی که در پیش روست را انتخاب کنید و گاهی باید بگویید:

امروز در این مسیر جدید گام برمی داریم، چون حس می کنیم که این مسیر بهتر است. زمان بندی برنامه ریزی های بلند مدت اصلا شدنی نیست. زمانی می توانید درباره کاری که انجام می دهید، اطلاعات کافی بدست آورید که آن را انجام داده باشید نه قبل از انجام آن. با این حال چه زمانی می خواهید برایش برنامه ریزی کنید؟ احتمالا قبل از انجام دادن آن. این زمان بدترین موقع برای تصمیم گیری های بزرگ است.

البته این بدان معنا نیست که در مورد آینده و چگونگی مواجهه با مشکلات احتمالی نیاندیشیم. اتفاقا یک تمرین ارزشمند است. فقط حس نکنید نیاز به نوشتن شان هم دارید یا داشتن مکتوب آنها را برای خود دغدغه کنید. دراغلب موارد برنامه ریزی های مکتوب یکبار هم مورد توجه قرار نمی گیرند و اکثرا برنامه های بیش از چند صفحه در کمدهای شما فسیل می شوند. خود را از کار روی حدسیات خلاص کنید، در مورد کارهایی که این هفته(نه در این سال) باید انجام دهید، تصمیم بگیرید، کار مهم بعدی که باید انجام دهید را مشخص کنید و انجام اش دهید. سعی کنید در مورد کارهای جاری که باید انجام دهید درست تصمیم بگیرید. خوب است که به آنها بال و پر دهید، فقط بلافاصله سوار هواپیما شوید. شما می توانید از سفرتان به خوبی لذت ببرید. .... کار کردن بدون برنامه ممکن است به نظر ترسناک برسد اما پیروی کورکورانه از برنامه ریزی که سنخیتی با واقعیت جاری ندارد، ترسناک تر است.

اينکه اعتقاد داشته باشيد اقتصاد درحال رکود است يانه ، بيشتر به اين بستگي دارد که تحت تاثير سخنان چه کسي باشيد و يا اينکه اوضاع موجود ا قتصادي تا چه اندازه مستقيما" برکسب و کارتان اثر گذاشته باشد. اگر اوضاع راکد اقتصادي شما را به پعنوان صاحب يک کسب و کار نگران مي کند، بهتر است يک برنامه بازاريابي و فروش تهاجمي را تدارک ببينيد. اگر هميشه کالا و خدمات شما متناسب با نياز مشتريان و درجهت مرتفع نمودن آن باشد، مطمئنا" درشرايط رکود اقتصادي درمقايسه با ديگران ازگردش بالنسبه بهتري برخوردار خواهد بود،زيرا فروش آنچه که به کالا يا خدمات لوکس شهرت دارد در چنين شرايطي به حداقل مي رسد. درچنين شرايطي، اگر کالا يا خدمات شما به عنوان يک ضرورت شناخته نشود، آنگاه بايستي تلاش نمائيد تا آنجا که مي توانيد اين ضرورت و اهميت را براي مشتريان و مخاطبين خود توجيه و تفهيم نمائيد. در اين حالت بايستي يک مسئله را حل کنيد، بايد مرتفع نمودن نياز مشتري با قيمتي بسيار رقابتي را سر لوحه کار خود قرار داده و سعي نمائيد صرفا برپرداخت هزينه هاي اثر بخش به عنوان راه کاري براي صرفه جوئي متمرکز شويد. همچنين بايستي با راه اندازي يک برنامه بازاريابي از نظرات مشتري و نحوه رفتار وي با خبر بوده تا بتوانيد به اقدامي مناسب درعوض به فکر دو ويژگي فوق يعني رفع نياز مشتري و قيمت رقابتي باشيد. از همه مهمتر اينکه به هر حال لازم است که ارتباط خود را همانطور که در بالا بدان اشاره شد با مشتريان موجود حفظ کنيد، زيرا پس از اين رکود،همين دسته از مشتريان هستند که دوباره مخاطبين پروپا قرص شما خواهند بود. علاوه بر اينها ميتوانيد درچنين موقعيت هائي به فعاليتهاي صنفي بخصوص فعاليتهائي که نيازمند صرف هزينه نمي باشد و مرتفع نمودن مسائلي که در حوزه منافع مشترک گروهي برايتان حادث شده بود بپردازيد. زيرا اينگونه اقدامات که خود از تکنيکهاي بازاريابي بوده، اگرچه به غلط ولي در شرايط اوج و شلوغي کار، معمولا امکان پذير نيست. در شرايط بد اقتصادي ، مردم عموما به دنبال بهانه اي براي شادي مي گردند. از خلاقيت هاي خود استفاده نمائيد و عرضه کالا و خدمات خود را با شادي عجين نموده، لبخند را بر لب مشتريان خود بنشانيد. فراموش نکنيد که شما نه تنها مي خواهيد نياز مردم را برآورده کنيد، بلکه آنان براي خريد از شما بايستي دلايل محکمي داشته باشند. دست بزنيد. جاروجنجال و هياهوي تبليغاتي و تکرارويژگيهاي محصول يا خدمات تان جز هزينه هاي اضافي حاصلي برايتان نخواهد داشت.بايد خود و سازمان تان را تامين کننده چيزي کنيد که مشتريان نيازمند آن هستند.اين بدان معني است که بايد با هر وسيله ممکن از پرسشنامه،صندوق پيشنهادات و انتقادات،ارسال نامه يا پست الکترونيک،مصاحبه حضوري وتلفني ويا ..... در يک ارتباط مستمر از نظرات مشتريان و آنچه بدنبال آن هستند با خبر باشيد تا بتوانيد بموقع عکس العمل متناسب داشته باشيد. درشرايط رکود اقتصادي، برنامه بازاريابي خود را برمعرفي کالا و حتي اطلاع رساني و تبليغات در مورد ويژگيهاي آن به مشتريان متمرکز ننمائيد.

تاثير کود هاي شيميايي و سموم دفع آفات بر کيفيت محصولات کشاورزي و خاک سالانه 800 ميليارد تومان يارانه براي کودهاي سرطان زا پرداخت مي شود.

استفاده بيش از حد سموم دفع آفات و کودهاي شيميايي در زمين هاي کشاورزي باقي ماندن اين ترکيبات وعناصر خطرناک در ميوه جات و سبزي ها باعث افزايش نگران کننده آمار ابتلا به سرطان وطيف گسترده اي از بيماريهاي خطرناک از نارسايي هاي کليه گرفته تا پارکينسون شده است .

دکتر محمد جعفرملکوتي،عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس دارنده مقام نخست کشاورزي آکادمي علوم جهان سوم و متخصص کود،ضمن هشدار در اين مورد مي گويد :

وجود ميوه ها وسبزيجات به ظاهر درشتي فاقدطعم وخاصيت هاي چند دهه پيش خود است،ناشي از استفاده بي رويه کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات وباقي ماندن ترکيبات آنها در محصولات مي باشد.وي مي افزايد:يارانه 800 ميلياردتوماني دولت به کود و سموم دفع آفات درحقيقت دادن يارانه به يک سم مهلک ومخاطره انگيز براي سلامت جامعه است.به گفته وي با اطمينان مي توان اذعان داشت که بسياري از ميوه جات وسبزيجات آلوده به نيترات وکادميوم به عنوان 2 عامل بيماري زاو سرطان زاست.اين در حالي است که قانون مصوب سال 78 براي دادن يارانه به کودهاي آلي که ضرري براي انسان ومحيط زيست ندارد هنوز اجرايي نشده است. دکتر مسعود تجريشي مدير دفتر مطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف ،استفاده ازکودهاي آلي ،ارگانيک وکمپوست را راه حل رهايي از اين بحران عنوان مي کند ومي گويد :

مصرف يک سوم سموم دفع آفات در شمال کشور باعث افزايش 3 برابري سرطان روده در اين منطقه شده است . دکتر ملکوتي مي گويد:متاسفانه در کشور ماميزان مصرف کود در بخش کشاورزي بسيار بالا وسالانه حدود 5/4 ميليون تن است که 87 درصد آن را کودهاي اوره-فسفره تشکيل مي دهد؛ استفاده زياد ازاين کودها به دليل داشتن کادميوم ونيترات،باعث سرطان زايي مي شود.ودر واقع اين عناصر وترکيبات جذب سبزيجات وبه ويژه سبزيجات غده اي مثل سيب زميني مي شود.

به عنوان نمونه غلظت نيترات در سيب زميني وپياز بايد 50 ميلي گرم در هر کيلو گرم وزن تازه (وزن محصول بالافاصله پس از برداشت)باشد ولي متاسفانه ميزان کادميوم ونيترات در اغلب اوقات بسيار بيشتر از سظح استاندارد است.

دکتر ملکوتي بزرگ بودن بيش از حد سيب زميني ها را يکي از نشانه هاي بالا بودن نيترات در آن عنوان مي کند و توضيح مي دهد :هر کيلو گرم سيب زميني به طور متوسط بايد در برگيرنده حدود 8 عدد سيب زميني باشد؛ولي در اغلب سيب زميني ها خيلي درشت است و از سوي ديگر رنگ آن ها شفاف نيست .

اين ها همه آثار ناشي از وجود ميزان بالاي نيترات در سيب زميني است.

وي که مدتي رياست موسسه تحقيقات خاک وآب را برعهده داشته است ،وي در ادامه مي افزايد:ما به معاونت ترويج کشاورزي توصيه کرديم که در انتخاب توليد کننده نمونه تنها کميت وميزان برداشت در هکتار را در نظر نگيرند بلکه کميت را در کنار کيفيت بسنجدو براساس آن کشاورز نمونه را انتخاب کنند.حتي ما پيشنهاد سنجش رايگان کيفيت سبزيجات را با ارزيابي ميزان کادميوم ونيترات در آن ها داده بوديم اما در کمال تاسف هيچ توجهي به پيشنهاد هاي ما نشد.غلظت استاندارد کادميوم در سيب زميني بايد زير 2 دهم ميلي گرم در يک کيلو گرم وزن تازه (وزن محصول بلافاصله پس از برداشت)باشد ولي متاسفانه اکثر اوقات ،بيشتر از اين مقدار است.به دليل استفاده بيش از حد کودهاي شيمياي اوره –فسفره در بخش کشاورزي ،ميزان نيترات وکادميوم موجود در سبزيجات واز جمله سيب زميني در اکثر مواقع بيشتر از حد استاندارد است.به گفته عضوهيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس ، تا سال 80 فرهنگ بهينه استفاده از کود تاحدودي جا افتاده بود ولي چون در حال حاضر دولت فقط به کود اوره –فسفره يارانه مي دهد ،ميزان مصرف بي رويه اين کود افزايش يافته واين ترکيبات شيميايي اکنون تبديل به بزرگ ترين سم مهلک جامعه ماشده است. در بازار بين المللي،کود اوره-فسفره کيلويي 400 تومان است که دولت آن را به قيمت 50 تومان در اختيار کشاورزان قرار مي دهد،به اعتقاد ما دولت بايد يارانه کود را به طور کامل حذف و اين هزينه را صرف توليد بهتر وباکيفيت تر محصول کند. کشاورزان ما فقط به افزايش محصول در هکتار از طريق استفاده بيش از حد از کودهاي شيميايي،فکر مي کنند و به کمبود ريز مغذي ها،طعم،کيفيت،ماندگاري وخوش خوراکي سبزيجات وميوه جات توجهي ندارند. وي دليل طعم نامناسب بعضي ميوه جات وسبزيجات را باقي ماندن سموم وکودهاي شيميايي در آن عنوان مي کند

ومي گويد:با افزايش مصرف اين سموم وکودها،آنتي اکسيدان هاي ميوه جات وسبزيجات کاهش مي يابد،ازاين رو محصولات کشاورزي بدون طعم وخاصيت مي شود.به عنوان مثال هنگامي که سيبي را گاز مي زنيد،به سرعت کدر مي شود يا خيار ديگر طعم واقعي وقديمي خودرا ندارد ،چون به ويژه در خيارهاي گلخانه اي که از سموم دفع آفات استفاده مي کنندبايد 21 روز بگذرد تا اثر سم ازبين برود ولي کشاورزان براي اين که خيارهاي کوچک را وارد بازار کنند تنها 9 روز پس از سم پاشي آن ها را مي چينند،به طور کلي سبزيجات وميوه جات قابليت جذب سموم را درسطح بسيار بالا دارد ،به همين دليل موقع خريد به عنوان مثال سعي کنيد قسمت بالايي پياز (محل خروج جوانه پياز)بسيار باريک باشد يا سيب زميني داراي اندازه اي متوسط ورنگ روشن باشد. دکتر ملکوتي مي گويد:دولت بايد به کودهاي زيستي وآلي وکودهاي گوگردي يارانه دهد.همچنين بايد آزمايشگاه هاي خاک متعدد در نزديکي مزارع احداث کند تا ميزان بقاياي سموم وکودهاي شيميايي در ميوه جات وسبزيجات ونيز خاک به طور دائم اندازه گيري شود.مي توان با اصلاح کود وغني کردن خاک به محيط زيست وسلامت جامعه کمک کرد.در واقع يکي از دلايل اصلي بروز بيماري هاي جديد وانواع سرطان ها همين باقي مانده سموم وکودهادر محصولات کشاورزي ومصرف آن هاست.

وي مي افزايد :با وجود آن که در آمد ملي مابالا است ،ولي رتبه سلامت وبهداشت جامعه ما 3 رقمي است. به گفته دکتر ملکوتي،يارانه کود هدفمند نيست؛دولت سالانه 800 ميلياردتومان يارانه مي دهد که در حقيقت يارانه اي به مواد خطرناک وسموم مهلک براي سلامت جامعه است .

وي يادآور مي شود؛سال 78 قانوني براي دادن يارانه به کودهاي آلي به تصويب رسيد ولي اجرايي نشد،در حالي که کود کمپوست پس از مخلوط کردن گوگرد بهترين کود ارگانيک براي خاک هاي ماست اما مسئولا ن کمترين توجهي به ضرورت به کار گيري اين کود نمي کنند.

دکتر مسعود تجريشي ،عضو هيئت علمي ومدير دفتر مطالعات آب ومحيط زيست دانشگاه صنعتي شريف ،در مورد مضرات کودهاي شيمياي به خراسان مي گويد:

کودهاي شيميايي باعث آلوده شدن آب هاي زير زميني وپوک شدن خاک مي شود،در نتيجه سال به سال حاصلخيزي خاک از بين مي رود ولي کودهاي آلي مثل حيواني وکمپوست علاوه بر بالا بردن سطح سلامت جامعه ،باعث حاصلخيزي خاک نيزمي شود .

وي مي گويد:70تا80 در صد زباله هاي توليد شد در شهرها داراي مواد آلي است که مي تواند کمپوست شود.در حال حاضربسياري از کشورهاي پيشرفته به سمت جايگزين کردن کودهاي شيمياي از طريق کودهاي آلي وارگانيک رفته اند ،ولي چون در کشور ما حساسيت لازم در اين زمينه به دليل ناآگاهي مردم وکشاورزان وجودندارد،مسئولان هم خود را ملزم به ترويج کودهاي ارگانيک ومبارزه بيولوژيک نمي بينند.

وي در ادامه هشدار مي دهد:سرطان هاي روده در ايران به نحو خطرناکي افزايش يافته و دراستان مازندارن 3 برابر ديگر نقاط کشور است،چون يک سوم سموم دفع آفات کشور دراين ناحيه مصرف مي شود.کادميوم موجود در سبزي ها باعث نارسايي شديد کليه وبروز سرطان مي شود.دکتر تجريشي مي افزايد:سرمايه گذاري براي مبارزه بيولوژيک با آفات گياهي وکشت ارگانيک(با کودهاي طبيعي وآلي)در حقيقت نوعي سرمايه گذاري براي پيشگيري از بيماري هاي خطرناک وصعب العلاجي همچون سرطان است محققان انگليسي دريافته اند که قرار گرفتن در معرض حشره کش هاو سموم دفع آفات ونيز مصرف ميوه جات وسبزيجات حاوي بقاياي اين سموم ،خطر ابتلا به پارکينسون را به ميزان 93درصد افزايش مي دهد.

دکتر سروش مدبري ،مدير کل دفتر بررسي آلودگي آب وخاک سازمان حفاظت از محيط زيست،مي گويد:هر چند وزارت بهداشت ممکن است وجود هر گونه آلودگي حاصل از کودها وسموم شيميايي را در ميوه جات ومحصولات رد کند،ولي نمي توان منکر اين واقعيت شد.هر چند مطالعات جامعي در اين زمينه در کشور صورت نگرفته است ولي با توجه به مصرف بي رويه سموم وکودهاي شيميايي نمي توان وجود اين آلودگي ها را رد کرد .

وي مي گويد:کشورهاي اتريش،ايتاليا وآلمان با وجود وسعت کمي که دارند با لغ بر 800 هزار هکتار از محصولات کشاورزي شان حاصل کشت ارگانيک است.حال بايد از مسئولان وزارت کشاورزي پرسيد که چرادر ترويج کشت ارگانيک و مبارزه بيولوژيک موفق عمل نکرده اند .به گفته دکتر مدبري،به طور متوسط در کشور روزانه هر نفر 750 گرم زباله توليد مي کند که 80 در صد آن آلي است که جداسازي صحيح زباله وتبديل آن به کمپوست مي تواند تاثير بسيار زيادي در برطرف کردن آلودگي هاي حاصل از استفاده از کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات داشته باشد.

دکتر غلامرضا ميرکي،مديرگروه محيط زيست وزارت جهاد کشاورزي نيزدرمورد باقي ماندن سموم در ميوه جات وسبزيجات مي گويد:با گذشت حدود 38 سال براي اولين بار ،ميزان مجاز بقاياي سموم در محصولات کشاورزي وباغي براي حدود 250 ترکيب سمي تدوين وبه موسسه استاندارد ارائه شد ولي بيشتر از يک سال است که هنوز تبديل به استاندارد اجباري ملي نشده است.

دکتر ميرکي مي افزايد :براساس ماده 28 آيين نامه اجرايي قانون حفظ نباتات،وزارت بهداشت بايد باقي مانده سموم در محصولات کشاورزي عرضه شده براي فروش را اندازه گيري کند ودر صورت وجود باقي مانده سموم ناشي از کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات در محصول ،مسئله را به شهرداري اعلام ومحصول را نابود کند،درحالي که چنين کاري صورت نمي گيرد ،اين امر نشان دهنده اين است که وزارت بهداشت به سلامت غذا اهميت نمي دهد.در بحث کودهاي شيميايي وسموم دفع آفات بايد وزارت بهداشت وسازمان حفاظت محيط زيست به طور جدي وارد شوند.با توجه به مصرف بي رويه کود وسموم دفع آفات وعمل نکردن سازمان ها ونهادهاي ذي ربط به وظيفه و مسئوليت خود در اين زمينه ، سازمان بازرسي کل کشور بايد نظارت بيشتري اعمال ودستگاه هاي متخلف را مجازات کند،چون اين موضوع ارتباط مستقيم با سلامت جامعه دارد.

اين متخصص مديريت محيط زيست و ايمني يادآور مي شود:در حال حاضر حتي دستگاه هايي در داخل کشور براي اندازه گيري ميزان سموم و مواد شميميايي باقي مانده در محصولات کشاورزي ساخته شده است که مي توان به صورت سرزده به مزارع رفت وميزان سموم در محصولات را با آن ابزار سنجيد اما متاسفانه در حال حاضر حتي اين کار ساده و کم هزينه نيز انجام نمي شود،چون برخي مسئولان معتقدند بايد محصول را نمونه برداري کرد وسپس با انتقال به آزمايشگاه ها وانجام آزمايش ،ميزان سموم را در آن تعيين کرد که اين کار چند روز طول مي کشد و طي انجام اين فرآيند ،محصول کشاورزي به ويژه آن دسته از محصولاتي که بايد تازه مصرف شود وارد بازار شده وبه دست مصرف کننده رسيده است.

نويسنده: مسعود عباسي

استفاده مداوم از مواد شيميايي ، ميزان کربن آلي را کاهش داده و در نتيجه منجر به آبشويي بيش تر مي گردد . با گذشت زمان انباشت نمک ها موجب تغيير PH خاک و در نتيجه کاهش باروري آن مي گردد ،پوسته ي تشکيل شده در سطح خاک تخلخل آن را تحت تأثير قرار داده و به دليل کمبود خاک هاي سطحي مطلوب ميزان باروري و حاصل خيزي خاک کاهش يافته است،در حال حاضر کشاورزان براي ترميم و بهبود ترکيبات خاک تمايل به بازگشت به کشاورزي آلي دارند .

کود ورمي کمپوست با خواص سرعت تجزيه آرام ، قابليت نگهداري آب ، تهويه ، تخلخل و داراي ساختار خوب ،که مي تواند ريشه ي گياه را در برابر دماهاي بالا محافظت کرده ، فرسايش خاک را کاهش داده و هم چنين علف هاي هرز را کنترل کرده و حاوي آنزيم هاي پروتئاز ، ليپاز ، آميلاز ، سلولاز ، ليگناز و کيتيناز و عاري از عوامل بيماري زا و دارا بودن ويتامين ها ، آنتي بيوتيک ها و هورمون هاي رشد و هم چنين داراي ريز جامعه گياهي ( ميکروفلور ) خاصي است که در خاک براي ايجاد محصولات معين داراي فعاليت هاي پيوسته مي باشد و باعث ثبات ساختمان خاک و نيز رطوبت هوا را جذب مي کند و در مقايسه با کود دامي داراي: 5 برابر N 7 برابر p 11 برابر K 2 برابر Mg , Ca همچنين حاوي مس ، آهن ، روي و گوگرد قابل جذب مي باشد .

نويسنده: مسعود عباسي 

اهدف و ضرورت اجراي طرح ورمي کمپوست در ايران:

ارزش افزوده بالا بهره برداري زود و سريع اشتغال زايي (در روستاها و شهرها) در تمام نقاط کشور مي تواند به عنوان طرحي نو مطرح شود توسعه اقتصادي_کسب درآمد هزينه کم جهت اجرا براي يک نفر و يا شرکت و در نهايت سلامتي مردم فرايند توليد ورمي کمپوست مي تواند علاوه بر مزارع در خانه ها و فضاهاي دانشگاهي ،رستورانها،گلخانه ها و مشاغل مربوط به خاک نيز انجام گرفته و فوايد بسياري را در بر دارد.

براي پي بردن از نمونه هاي عالي از اين کار در مقياسهاي بزرگ و کوچک و يا فناوريهاي پايين يا پيشرفته اين بخش را از نظر بگذرانيد.

هدف ما اين بوده است که در گسترش و سود بردن از طرح يا شغل توليد ورمي کمپوست به شما عزيزان علاقه مند کمک کنيم.ما به مشتريان خود کمک مي کنيم تا راه حلهايي علمي در پيش گيرند.اين امر به معناي يافتن تعادل صحيح بين مواد اوليه و روشهايي در جهت رسيدن به اهداف شماست ، ما اطلاعات خود را راجع به بازار با رويکردهاي اثبات شده در اين زمينه و تفکر خلاق در مي آميزيم تا بهترين راه حل را بيابيم.

در سرتاسر دنيا ، دانشمندان و کشاورزان در حال ايجاد واحد هاي ورمي کمپوست در مقياس بزرگ مي باشند.تلاش ما بر اين مبنا بوده است که بتوانيم کمکي بزرگ به عزيزان علاقه مند به عرصه توليد کود ورمي کمپوست بکنيم.

الف: مواد مناسب براي توليد کود ورمي کمپوست تغذيه کرمهاي خاکي مي توانند از تمام انواع زباله هاي غدايي،زبالهاي حياط و باغچه و کاغذ و مقوا تغذيه نمايند زباله هاي باغچه اي مانند برگها،علفهاي کوتاه شده،شاخ و برگهاي کوچک، زائدهاي گياهي غير چوبي مي باشند که همه قابل تبديل به ورمي کمپوست هستند. خاکستر چوب نيز به عنوان منبع آهک محسوب مي شود که بايد به ميزان کمي مورد استفاده قرار بگيرند. فضولات حيواني مي توان از مدفوع حيواني مانند گوسفند، اسب، بز و طيور ( به غير از مرغ ) براي اين منظور استفاده نمود.لازم است پيش از استفاده از مدفوع حيواني بجز احشام آزمايشات و پيش بيني هاي اوليه مختلفي در مورد عوامل بيماري زا و واکنش در مقابل کرمهاي خاکي انجام داد. در ضمن بايد در استفاده از مدفوع اسب بسيار دقت شود زيرا مدفوع اين حيوان حاوي ويروس تتانوس است که براي انسان مهلک و کشنده است. زباله هاي کشاورزي همچنين مي توان از زباله هاي کشاورزي که پس از برداشت محصول و خرمن کوبي به دست مي آيد نيز استفاده کرد، اين زباله ها شامل شاخه ها، برگها، سبوس ( بجز شلتوک)، پوست، زباله هاي سبزيجات، خرده برگها، زباله هاي فرآوري صنايع غذايي و تفاله نيشکر مي باشند. زباله هاي جنگلي اين زباله ها توليدات گياهي از قبيل تراشه هاي چوب، خاک اره و خمير کاغذ را شامل مي شود. زباله هاي شهري زباله هاي شهري که هر روز توليد مي شوند در بر دارنده موارد مهمي از بقاياي آلي شهري مي باشند که مي توانند در توليد ورمي کمپوست استفاده شوند.

ب: انواع روش ها 1- روباز 2- سربسته 3- با استفاده از مش 4- خانگي

1- رو باز: اين روش بيشتر براي بازيافت زباله هاي شهري و همچنين براي کساني کاربرد خواهد داشت که داراي گاوداري يا زمين شخصي در مجاورت گاوداري داشته و هدف اصلي از بين بردن زباله ها يا رفع بوي بد حاصله از کود دامداري و .... مي باشد و کيفيت کود حاصله و همچنين راندمان توليد کرم اهميت چنداني نخواهد داشت و در نهايت در سال بيش از دو مرحله نمي توان برداشت نمود.

2- سربسته: در اين روش سعي بر آن مي شود که تمام شرايط بهينه گردد و هم کيفيت کود توليدي و راندمان توليد کرم افزايش و همچنين بازه زماني را مي توان کاهش داد و همچنين مي توان 2 تا 3 بار در سال محصول برداشت نمود.

3- با استفاده از مش: در اين روش با افزايش تهويه سعي بر آن داريم که راندمان توليد کرم را به حد اکثر رسانيم و تقريبا شبيه به روش سر بسته و البته کمي هزينه بر تر مي باشد.

4- خانگي: همان طور که از اسم اين شيوه مشخص مي باشد براي منازل و در ابعاد بسيار کوچکتر و بسيار کم هزينه تراست و به هيچ عنوان احتياج به خريد دستگاه مخصوص و خاصي ندارد .

نتایج آنالیز شیمیایی ورمی کمپوست

 

نام  تست    نتیجه

  درصد رطوبت 25-30

درصد اشباع 100-115 EC

PH 8-8/5

محلول 10 درصد ds/m 4-6

درصد مواد خنثی شونده 13-15

درصد کربن آلی 17-22

درصد نیتروژن کل 1/3-1/6

درصد مواد آلی 35-40

درصد خاکستر 50-55

نسبت C/N 12-16

درصد سدیم 0/6-0/9

درصد پتاسیم 0/9-1/5

توضیحات : روشهای آزمون مطابق با دستور العمل های 2000-9001 ISO کارخانه می باشد

< كميسيون كشاورزي به جنگ كود شيميايي مي رود ؟! (1391/09/26) . مصرف بالا و بي رويه سموم کشاورزي يکي از دغدغه هاي جدي كشور محسوب مي شود و بعضا ميزان مصرف سموم نباتي در برخي استان هاي كشور پنج برابر متوسط کشوري گزارش شده است. به گزارش دهقان نيوز، بر اساس تحقيقات انجام شده، تبعات مصرف بالاي سموم در محصولات کشاورزي، شيوع بالاي انواع سرطان ها را در پي داشته و نيز عاملي در کاهش رشد و نمو جنين، نازايي و ... بوده است. در همين خصوص يك عضو كميسيون كشاورزي مجلس نسبت به مصرف هر نوع سموم شيميايي در كشور هشدار داده است. غلامرضا نوري در اين باره مي گويد: مقوله جديد در بحث مصرف کود، بحث کودهاي ارگانيک و کودهايي است که منشأ غيرشيميايي دارند که از نظر علمي توصيه مي‌شود. اين کود‌ها در تقويت خاک و افزايش بهره‌وري کارآمدند و در کميسيون کشاورزي نيز هر کاري که براي حمايت از توليد اين نوع کود و فرهنگ سازي مصرف آن، انجام خواهيم داد. وي درباره تأثير مصرف اين نوع کود‌ها در سلامت جامعه ادامه داد: هنگامي که از اين کود‌ها استفاده شود، ديگر نگراني تبعات جانبي آن را نداريم؛ از جمله آلودگي خاک و محصول. هنگامي که از کودهاي شيميايي استفاده شود، به مرور زمان محصول تغييراتي خواهد کرد و فساد پذيري آن افزايش مي‌يابد و براي مصرف کننده مضر خواهد بود. برخي سرطان‌ها و بيماري‌ها نيز ناشي از مصرف بيش از اندازه کودهاي شيميايي در کشاورزي است. در کودهاي ارگانيک، ديگر اين نگراني‌ها را نداريم، چرا که کاملا طبيعي هستند و عوارضي ندارند در نتيجه براي ارتقاي سلامت جامعه سودمندند و هر چه براي فرهنگ سازي استفاده از اين کود هزينه کنيم، کمتر از هزينه‌هايي است که براي درمان بيماري‌هاي ناشي از مصرف کودهاي شيميايي است. اين عضو کميسيون کشاورزي در مورد تأثير استفاده از کودهاي ارگانيک در صادرات محصولات کشاورزي گفت: کشورهاي وارد کننده براي ورود محصولات کشاورزي ضوابط خاصي دارند و آزمايش‌هاي ويژه‌اي انجام مي‌دهند تا استانداردهاي لازم را دارا باشند و در صورت هر گونه مغايرت با استاندار‌ها، محصولات را برمي‌گردانند. اگر توليد ارگانيک نداشته باشيم، نمي‌توانيم محصولات خود را صادر کنيم، چرا که آن‌ها نخواهند پذيرفت. به گفته نوري، حفظ خاک که منبع توليد است، نخستين نتيجه استفاده از کودهاي ارگانيک است. کودهاي شيميايي بافت خاک را تغيير مي‌دهند و به مرور زمان حاصلخيزي خاک کاهش مي‌يابد، ولي کودهاي ارگانيک نه تنها عوارضي براي خاک ندارد، بلکه خاک را تقويت هم مي‌کنند.